De glasspecialist

1984-2024: 40 JAAR CENTRUM VOOR ARCHEOLOGIE

Net als aardewerk blijft glas in de bodem bewaard: het rot niet, het roest niet en het vergaat niet. In de afgelopen 40 jaar hebben dan ook bijna 19.000 stukjes en stukken glas gevonden. En soms zitten er zelfs complete voorwerpen bij. Er is dus veel werk voor onze glasspecialist! Gebruiksvoorwerpen van glas zijn vaak goed te dateren, omdat zowel de techniek als wat in de mode is in de loop van de tijd verandert. Veel glas heeft te maken met drinken: we hebben veel flessen en glazen in onze collectie.

In de Middeleeuwen was glas vrij kostbaar. Glaswerk kwam alleen voor bij de hoge adel, geestelijkheid en in de kloosters. De wijnfles werd voornamelijk gebruikt als een karaf, om te vullen vanuit het vat en daarna leeg te schenken aan tafel. In de tweede helft van de 17e eeuw werd de glazen fles niet alleen meer gebruikt om uit te schenken, maar ook om wijn langere tijd in te bewaren. De speciale dikwandige wijnflessen werden met de mond geblazen en één flinke teug lucht leverde een fles op van ongeveer 750 ml, ook vandaag de dag nog onze standaardmaat. De ziel (bodem) werd bij de vroegere flessen steeds hoger opgestoken om de droesem bij het uitschenken beter op de bodem te kunnen houden.

Een mooi voorbeeld is de wijnfles op de foto. In de gracht rond huis Emiclaer in Amersfoort-Noord werd tijdens de opgraving een complete en puntgave wijnfles van rond 1700 gevonden. Identieke flessen werden aangetroffen in het VOC scheepswrak van ‘de Amsterdam’ voor de kust van Hastings. Van deze vondst zijn replica’s te koop bij het Centrum voor Archeologie, gevuld met Monbazillac. Dezelfde zoete wijn die ook in de 17de eeuw uit deze flessen geschonken werd.

Verder lezen over glas? Klik hier:

https://archeologischcentrum.nl/portfolio/glas/

Verder lezen over de wijnfles, download dan het artikel van Wilma van den Heuvel en Timo d’Hollosy in het boek ‘Gespaard verleden:

https://drive.google.com/file/d/1AxM5EJCvtl31XIWcknGvZRoWlr4hPXPV/view?usp=sharing