Twee weken geleden schreven we al over de opgraving aan de Leusderweg 249, waar we bij het proefsleuvenonderzoek de resten van een 3000 jaar urnenveld gevonden hebben. In het Algemeen Dagblad van vandaag vertelt onze stadsarcheologe Sanne Beumer meer over deze opgraving. Verder lezen? Download dan het artikel.
Parkweelde III is een gebied tussen de Vasco da Gamastraat en de Magelhaenstraat. De woningen en de flats zijn gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. Bij een deel van dit terrein is de grond nog niet verstoord, zodat de archeologische sporen waarschijnlijk nog intact zijn. In januari en deze week zijn hier proefsleuven aangelegd. En beide keren zijn resten van tabaksschuren aangetroffen. Dat betekent dat er, voordat de nieuwbouw start, een groter deel van het terrein opgegraven wordt. Wordt vervolgd dus.
Tabaksschuren
Vanaf de 17de eeuw wordt het gebied langs de Hoge- en Lageweg gedomineerd door tabaksplantages met tabaksschuren. Een aantal van deze schuren en tabaksvelden is tot in de 20ste eeuw in gebruik. Wil je verder lezen over de bijdrage van de stadsarcheologen aan de kennis over tabaksteelt? Download dan het rapport 'Tabaksplantages langs de Hogeweg' (Amersfoort Onder Ons 25).
De Oudheidkundige Vereniging Flehite heeft een aantal podcasts gemaakt over de geschiedenis van Amersfoort. In de podcasts gaan kenners, verhalenvertellers en vragenstellers in op een specifieke periode van de Amersfoortse stadsgeschiedenis. Alle podcasts zijn via de website van de OVF te beluisteren.
In het eerste deel vertellen Jan Niessen en onze stadsarcheologe Francien Snieder over de vroege middeleeuwen en het ontstaan van Amersfoort. De podcast duurt ongeveer 18 minuten.
Update van het veldteam. We hebben gisteren een opgraving uitgevoerd op de hoek Meridiaan/Keerkring. Het idee was dat we hier mogelijk resten van de Grebbelinie en de Voorste Wetering zouden kunnen vinden. Bij de aanleg van de proefsleuven hebben we geen van beide gevonden. De wetering lag vermoedelijk net buiten het onderzoeksgebied en de Grebbeliniedijk is òf volledig afgegraven òf lag ook net buiten het onderzoeksgebied. Niets gevonden? Toch wel!
We hebben namelijk wel de resten van een asbak gevonden. En als op de onderkant zo duidelijk staat waar hij vandaan komt, is het gemakkelijk om er meer over te weten te komen. Zo wordt eenzelfde asbak aangeboden op Marktplaats, met zelfs hetzelfde typenummer.
Er zijn plannen om op de locatie van de voormalige Bilalschool aan de Leusderweg 249 veertien woningen te bouwen. In januari en maart dit jaar hebben wij daarom zowel een proefsleuvenonderzoek als een booronderzoek uitgevoerd. Hierbij zijn onder andere de resten van een grafveld gevonden, dat waarschijnlijk uit de Late Bronstijd/Vroege IJzertijd dateert. Hiervan zijn ten minste vier greppels aangesneden. Dit zijn waarschijnlijk de resten van drie grafmonumenten: twee kringgreppels (zie foto) en één zogenaamd langbed. Wij hebben daarom geadviseerd om òf de bouwplannen aan te passen, òf voorafgaand aan de herontwikkeling van het terrein een 'echte' opgraving in de vorm van een definitief onderzoek (DO) uit te laten voeren. Je kunt het rapport hier downloaden.
In 2018 zijn de resten van Huis Couwenhoven opgegraven op het terrein tussen de Monseigneur van de Weteringstraat en de Malewetering in Hoogland West. In een bakstenen waterput bleek een deel van een houten pomphuis bewaard te zijn. Hiervoor is een rechthoekige balk gebruikt, die van de stam van een eik is gemaakt. De oorspronkelijke lengte is niet bekend; van het pomphuis is alleen de onderste 87 cm bewaard gebleven.
Middenin het pomphuis is verticaal een gat geboord met een diameter van 6 cm. Aan de onderkant is dit gat gedicht met een houten stop. Het pomphuis is geconserveerd door ArcheoPlan. Bij het conserveren werd een leuke ontdekking gedaan: in het verticale pompgat werd een ijzeren voorwerp gevonden. Dit voorwerp is na veel discussie beschreven als een harpoen. Maar wel een vreemde harpoen, want een harpoen heeft meestal twee weerhaken.
Toen een van onze vrijwilligers (en metaalspecialist) onlangs het Openluchtmuseum Ootmarsum bezocht deed hij een leuke ontdekking: daar hing 'onze' harpoen aan de muur! En het bleek geen harpoen te zijn, maar een 'hooihaak'!
Een hooihaak wordt gebruikt om een pluk hooi uit het binnenste van een hooimijt of van de hooizolder te trekken. Dat staaltje kan dan onderzocht worden op toestand en kwaliteit. Zowel voor de voedingswaarde als voor de veiligheid (hooibroei of zelfontbranding) is het immers belangrijk na te gaan of het hooi binnenin droog is.
Soms zorgt een frisse blik voor nieuwe conclusies. Een van
onze stagiaires is dit onlangs overkomen. Zij beschrijft alle voorwerpen die
van bot e.a. zijn gemaakt (artefacten) van het CAR nog een keer. Soms worden er
bij vondsten vragen gesteld, die tot nieuwe ontdekkingen leiden. Zo ook met dit
voorwerp, dat uiteindelijk een hele andere interpretatie heeft gekregen. Dit
platte voorwerp is in 2009 aangetroffen bij de opgraving aan de Dorpsstraat 28-30
in Bunschoten en was oorspronkelijk geïnterpreteerd als een vouwbeen voor het
maken van papier. Dan is het wel bijzonder dat de zijkant en de onderkant ingekrast
zijn.
En het bleek na nader onderzoek niet van bot maar van gewei te zijn gemaakt. Als het materiaal anders blijkt te zijn, zou dit dan ook gelden voor de functie? Dat bleek hier van toepassing te zijn, want na diep graven zijn we erachter gekomen dat dit stuk gewei een onderdeel was van een kruisboog. Het artefact zat bovenop de kruisboog vast en diende als ondersteuning voor de pijlen. Het object wordt daarmee ook een pijlsteun genoemd.
In de afgelopen maanden hebben we weer enkele rapporten over onze archeologische onderzoeken gepubliceerd:
Je kunt de rapporten downloaden vanuit onze Google Drive.
Voorbeeld De Lichtenberg
Bij het proefsleuvenonderzoek op het voormalig
ziekenhuisterrein De Lichtenberg (CAR 99) zijn de resten van één
greppelstructuur opgegraven. Dit zijn mogelijk de resten van een loopgraaf uit
de Tweede Wereldoorlog. In totaal zijn hier 114 metaalvondsten gedaan, waarvan
23 munten en 17 vondsten die gerelateerd zijn aan munitie. De aangetroffen
hulzen zijn afkomstig van diverse legermachten. Waarschijnlijk is het
onderzoeksgebied gebruikt voor het dumpen van oorlogsmateriaal (direct) na de
Tweede Wereldoorlog.
Verder hebben we ook het overzicht van al onze publicaties
bijgewerkt. Deze lijst kan je downloaden vanaf
onze website.
We posten weer regelmatig berichten op onze Scheplog. En sinds kort zijn we ook weer actief op onze Facebookpagina. Ben je nieuwsgierig? Ga dan naar https://www.facebook.com/centrumvoorarcheologie.
We zullen op Facebook overigens meestal dezelfde berichten plaatsen als op de Scheplog.
