vrijdag 27 augustus 2021

Onze vrijwilligers

Al vele jaren wordt ons team archeologen ondersteund door een groot aantal vrijwilligers. Sommigen komen hier al tientallen jaren en zijn uitgegroeid tot ware specialisten in hun deel van het vakgebied. En natuurlijk zijn deze vrijwilligers bij de grotere opgravingen in het veld te vinden. Ben je benieuwd wie onze vrijwilligers zijn, waarom ze bij ons werken en wat zij bij ons doen? Kijk dan op onze website.

vrijdag 6 augustus 2021

Opgraving Emiclaerseweg 13: 'Hof te Emmeklaar' opgegraven

Vanaf het einde van de 9de eeuw werd het lage Eemland langzaam maar zeker (weer) in gebruik  genomen door de mens, iets wat vanaf de Romeinse tijd niet meer het geval was geweest vanwege een sterk gestegen zeespiegel. De lokale hoogtes (zandopduikingen) in een verder nog relatief nat landschap werden hierbij voor het eerst bewoond; een voorbeeld hiervan is Hoogland. 

Tijdens de opgraving in 2019 aan de Emiclaerseweg 13 zijn restanten van een boerenerf aangetroffen. Op het erf is de kopse kant van een boerderij aangetroffen (de rode vlekken in de afbeelding zijn de paalgaten). Het grootste gedeelte van de boerderij lag echter buiten het plangebied. 

Ten zuiden van de boerderij lagen meerdere bijgebouwen en ten oosten van de boerderij is de smeedhaard van een smederij gevonden (zie foto). 

Al deze structuren dateren tussen de 10de en 12de eeuw. De omvang van de boerderij, de grote hoeveelheid bijgebouwen en de aanwezigheid van een smederij op het erf maakt het zeer aannemelijk dat het geen gewoon boerenerf is geweest. Waarschijnlijk betreft het hier de restanten van de in historische bronnen genoemde 'Hof te Emmeklaar', een administratief centrum van de Paulus Abdij, die de eigenaar van de gronden in Hoogland was. Hier moesten de boeren uit de regio hun tienden (belastingen) in nature betalen, maar konden ook de gereedschappen voor het bewerken van het land worden gemaakt en gerepareerd.

In de 12de eeuw zijn zowel de boerderij als de smederij verlaten en heeft het terrein een meer agrarisch karakter gekregen. In de daarop volgende eeuwen neemt het actieve gebruik van het terrein verder af en lijkt het onderzoeksterrein als akker of bouwland in gebruik te zijn geweest.

Verder lezen? Download hier het rapport Amersfoort Onder Ons 59.


Bureauonderzoek Nijkerkerstraat en omgeving: booronderzoek en/of proefsleuven nodig.

Door de plannen voor het gebied rond de Nijkerkerstraat kunnen de eventueel aanwezige archeologische resten verstoord worden. In het dit jaar uitgevoerde bureauonderzoek wordt nader gekeken naar de archeologische verwachtingen. In het rapport wordt geconcludeerd dat er in het gebied sporen en vondsten aanwezig kunnen zijn vanaf het Laat Paleolithicum (32.000 tot 8800 voor Christus) tot en met de Tweede Wereldoorlog. Voor de meeste locaties is daarom nader archeologisch onderzoek nodig in de vorm van booronderzoek (groen in de afbeelding) en/of proefsleuven (rood in de afbeelding). Verder lezen? Download hier CAR-rapport 112. 



woensdag 4 augustus 2021

Sjako’s uit Soesterberg

Niet alleen tijdens archeologisch onderzoek komen leuke vondsten naar boven. Vorig jaar kregen we een telefoontje van een aannemer die tijdens graafwerkzaamheden in Soesterberg een afvalkuil vol met resten leer had gevonden. De aannemer had geen idee wat hij gevonden had, maar was zo vriendelijk de vondsten bij ons af te leveren.

Afbeelding: zak met leer wordt afgeleverd op ons kantoor.

Tijdens een van de spaarzame momenten op kantoor in deze thuiswerkperiode hebben onze leerspecialisten de vondsten bekeken. En wat blijkt: het zijn resten van ongeveer 20 sjako’s! De sjako is een hoofddeksel, dat vroeger door de meeste landen in hun jager-korpsen gebruikt werd. Het woord sjako stamt af van het Franse tschako, dat weer komt van het Hongaarse woord csákó. Dit was een onderdeel van het uniform van de Hongaarse huzaren. De sjako werd gemaakt uit leer en vilt en versierd met emblemen, franjes en knoopjes. Vrijwel iedere afdeling uit het leger had een eigen ontwerp sjako, maar ook het standaard uniform van politiemensen en postbodes bevatte een sjako.

Afbeeldingen: voorbeelden van een sjako (van voren en opzij). De deksel en kleppen zijn van leer gemaakt. Het middenstuk (schacht) van vilt.

De sjako’s uit Soesterberg zijn overduidelijk bewust ontdaan van alle versieringen, voordat ze zijn weggegooid. Er is slechts één stukje versiering teruggevonden: een metalen knoopje van een Hollandse leeuw met zwaard en pijlenbundel. Het lijkt er dus op, dat de sjako’s behoorden aan Nederlanders. Maar welk regiment, korps of postbodeafdeling weten we nog niet. We vermoeden dat de sjako’s, op basis van de gereconstrueerde vorm, rond 1900 dateren.

 

 Afbeelding: close up foto van metalen knoopje met Hollandse leeuw.

We hopen in contact te komen met kenners van (leger)kostuums / uniformen uit het begin van de 20ste eeuw, om te kijken of we de herkomst van de sjako’s kunnen duiden. Wordt hopelijk vervolgd!