woensdag 23 oktober 2024

Perkament

1984-2024: 40 JAAR CENTRUM VOOR ARCHEOLOGIE

Vorige week kon je lezen over onze leervondsten. Een heel bijzonder soort leer is perkament. Dat werd vooral in de middeleeuwen gebruikt om boeken van te maken. Wij vinden bij onze ontgravingen regelmatig stukken perkament in oude beerputten. Hoe kan dat nou?



Echt WC-papier is pas in 1857 in Amerika uitgevonden en heeft langzaam maar zeker de westerse wereld veroverd. Voor die tijd gebruikte mensen een stuk van de krant of ander papier bij het gebruik van het toilet. En in de 17de eeuw hingen (helaas) oude middeleeuwse handschriften op het 'gemak'. En als de bladzijden uit zo’n boek op waren, verdween ook de kaft in hetzelfde gat als de beer.

Verder lezen? Download het artikel van Francien Snieder in het boek 'Een maand op zicht'.


 

dinsdag 22 oktober 2024

Vandaag trakteren wij op een speurtocht

Om ons 40-jarig jubileum te vieren, trakteren we vandaag alle basisschool-leerlingen van groep 7 en 8 in Amersfoort op een archeologische speurtocht. Speuren in de stad’ draait om archeologische dierenvondsten in de binnenstad en biedt uitdagende denkvragen over archeologie en maatschappelijke onderwerpen.


Ontdek al speurend het verborgen verleden van de stad

De speurtocht volgt een route door de binnenstad langs verschillende archeologische dierenvondsten. De originele vondsten zijn niet op straat te zien, maar zijn na de speurtocht te bekijken bij het Centrum voor Archeologie, aan de Westsingel 46. Bij inlevering van de speurtocht krijgen de kinderen een kleine beloning.

Onze wethouder Rutger Dijksterhuis (Erfgoed en archeologie) juicht deze deze speelse manier van onderwijs toe: ,,Dit is een unieke kans voor kinderen om actief te leren over de geschiedenis van Amersfoort. Bij elke stop beantwoorden kinderen denkvragen over zowel de dierenvondsten als onderwerpen die vandaag de dag belangrijk zijn. Zo wordt leren leuk.

Wil je ook meespeuren?

Vanaf vandaag is de speurtocht bij de VVV en de lokale boekhandel in de binnenstad verkrijgbaar. En natuurlijk bij ons op het Archeologisch Centrum aan de Westsingel 46 (woensdag- en vrijdagmiddag geopend tussen 14:00 en 16:30)


woensdag 16 oktober 2024

De leerspecialist

1984-2024: 40 JAAR CENTRUM VOOR ARCHEOLOGIE

In onze expositieruimte en depot bewaren we meer dan 700 vondsten en objecten van leer. Leer wordt gemaakt van dierenhuiden. Van oudsher kan dat van allerlei soorten dieren zijn. Het dier wordt gevild en alle vet- en vleesresten worden verwijderd. Dat gebeurt al in de prehistorie: huiden veranderen in beschermende kleding en tentdoek. Echte leerlooierijen vind je al bij de Romeinen. Door het looien wordt het leer sterk en waterdicht. Daarna is het leer sterk en soepel genoeg om te vouwen, patronen uit te snijden, te versieren en te naaien.

De leerspecialist kan van de stukken leer die we opgraven een hoop te weten komen. De meeste leervondsten zijn van schoenen. Vaak gebruiken ze hiervoor runderleer, omdat dat zo stevig is. Voor luxe producten wordt ook wel het zachtere hertenleer gebruikt. Schoenen zijn goed te dateren, omdat we inmiddels vrij veel weten over schoenmode door de eeuwen heen.

Leer is een organisch materiaal en blijft het best bewaard onder natte, zuurstofarme omstandigheden. Heeft het lang in de bodem gezeten, dan is het kwetsbaar en moet je het voorzichtig behandelen. Zo lang het niet geconserveerd is moet het nat blijven. De leerspecialist maakt het daarom voorzichtig schoon onder stromend water. Dan wordt het geconserveerd met polyethyleenglycol. Daarna is het sterk genoeg om het te onderzoeken en zelfs eventueel weer in elkaar te naaien.

Verder lezen? Klik dan hier. https://archeologischcentrum.nl/portfolio/leer/

 

woensdag 9 oktober 2024

Opgraving Mooierplein

1984-2024: 40 JAAR CENTRUM VOOR ARCHEOLOGIE

Voordat het Drakennest werd gebouwd, heette dit gebied het Mooierplein. De kleine huizen in de Mooierstraat en de Rozemarijnsteeg zijn afgebroken voor de bouw van een winkelcentrum. In 1998 kregen de stadsarcheologen de kans dit terrein te onderzoeken.



De opgraving van het Mooierplein heeft ons veel over de geschiedenis van Amersfoort geleerd. Hier zijn de oudste sporen van middeleeuwse bewoning in de binnenstad gevonden: rond 1050. Een andere belangrijke vondst is een vroeg bakstenen huis dat rond 1300 op de plaats van een van deze boerderijen is gebouwd. In 1300 zijn stenen huizen in Amersfoort zeldzaam. En het is een groot huis (8 x 12 m) dat gefundeerd is op grote veldkeien. Een derde belangrijk resultaat van de opgraving is de ontdekking dat de Kortegracht gegraven is en dus niet van natuurlijke oorsprong. De Kortegracht (met in het verlengde de Langegracht), zorgde voor een snelle afwatering vanaf de oostzijde van de stad richting de Eem en Zuiderzee. De Kortegracht is omstreeks 1200 gegraven. En naast de functie van afwateringskanaal hebben de twee grachten misschien ook een rol gehad bij het beschermen van wat toen Amersfoort was: een paar boerderijen, wat huisjes van ambachtslieden en de bisschoppelijke hofstede. Het graven van de Kortegracht is waarschijnlijk op initiatief van de bisschop van Utrecht gebeurd. 

woensdag 2 oktober 2024

De schatkist blijft hier

1984-2024: 40 JAAR CENTRUM VOOR ARCHEOLOGIE

In de Erfgoedwet is geregeld dat archeologische vondsten door de provincies bewaard moeten worden. Het was voor de stadsarcheologen dan ook groot en goed nieuws toen het provinciale bestuur bekend maakte dat wij alle vondsten uit Amersfoort zelf mogen bewaren.


In de afgelopen 40 jaar hebben we meer dan 200.000 vondsten van de opgravingen meegenomen. En dat zijn vooral scherven en botjes. Er wordt (bijna) niets weggegooid. De vondsten worden onder de juiste condities bewaard in ons depot. Maar om ze goed te bewaren, moeten veel vondsten worden geconserveerd. Voor elk voorwerp wordt bekeken óf en hoe dat het beste kan worden gedaan. Alles wordt zorgvuldig verpakt en opgeborgen in ons depot. En de mooiste vondsten zijn te zien in onze expositieruimte.

Tip: klik op de foto van het krantenartikel om het te lezen.