woensdag 10 november 2010

Wisseling van de wacht

Vandaag wisselen we weer de inhoud van de scheplogvitrine. Het is tijd om een waar kunststukje in de spotlights te zetten; een object waar onze restaurateur de afgelopen weken veel tijd aan heeft besteed. Ik heb het hier over een pot uit de tweede helft van de IJzertijd (ca. 400 v. Chr. -0), die we enkele maanden geleden hebben gevonden bij de opgraving in de Schammer, in Leusden. Toen de opgravers 'm vonden lag ie volledig in scherven. Na veel geduldig gepuzzel en zorgvuldig restaureren staat ie er weer prachtig bij. Scherven van dit soort potten uit de IJzertijd vinden we dikwijls, maar dat er voldoende bewaard is gebleven om een voorwerp te restaureren komt niet zo vaak voor. Kijk maar eens naar de voorwerpen die we ook in de scheplogvitrine gelegd hebben: deze zijn hooguit voor de helft bewaard gebleven. Op de foto zie je de pot trouwens halverwege de restauratie. De aanwezige scherven zijn aan elkaar gelijmd, en het object is klaar voor de volgende stap; het aanvullen van de ontbrekende delen met gips. Hoe het eindresultaat eruit ziet? Kom dat zelf maar bekijken in de scheplogvitrine.




donderdag 4 november 2010

Opgraving Kamp Amersfoort II

Misschien heb ook je het al gelezen in de krant, of zelfs op televisie gezien. De archeologische opgraving op Kamp Amersfoort trekt veel aandacht. Vandaag is de laatste dag waarop de archeologen hier aan het werk zijn en we zijn weer even gaan kijken. Vandaag was te zien hoe de loopgraven gemaakt waren. Op de foto zie je zogenaamde paalgaten. Donkere vierkante vlekken in de gele moedergrond. In de donkere plekken stonden de houten paaltjes, waartegen de planken wanden van de loopgraven waren getimmerd. Hoewel al het hout is verdwenen, hebben de archeologen hiermee wel aangetoond dat het er ooit heeft gezeten. De vorm en richting van de loopgraaf is zo precies te reconstrueren.

Behalve de loopgraven is ook een vierkante stelling onderzocht. Dit is een heuvel die in twee fasen – zo hebben de archeologen van RAAP ons laten zien – is opgeworpen, waarbinnen het luchtafweergeschut stond opgesteld. Op de foto hieronder is een dwarsdoorsnede van de heuvel te zien. De twee dunne zwarte bandjes tonen de scheiding tussen de twee ophogingsfasen van de stelling.

We zouden bijna vergeten dat dit gebied ver vóór de Tweede Wereldoorlog ook al in gebruik was. De vier lichtbruine banen die vanaf de rechterkant van de foto het vlak inlopen, zijn waarschijnlijk resten van Middeleeuwse grondverbeteringsporen. Honderden jaren voor de tijd waarin er zulke verschrikkelijke dingen gebeurde op deze plek, bewerkten boeren hier nog gewoon hun akkertjes. Dat is een vreemde gedachte als je nu over dit terrein loopt.

dinsdag 2 november 2010

Opgraving bij Kamp Amersfoort

Vanmorgen hebben we met een select gezelschap een bezoek gebracht aan misschien wel de meest indrukwekkende plek uit onze regio: het terrein van het voormalig kamp Amersfoort.

Op het terrein van Kamp Amersfoort in Leusden wordt namelijk van 1 tot en met 4 november een archeologische opgraving uitgevoerd. De Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort heeft het Archeologisch Adviesbureau RAAP ingehuurd om, in voorbereiding op een kleine herinrichting, onderzoek te doen naar een gebied rondom de voormalige schietbaan en fusilladeplaats. In dit gebied, in het westdeel van het voormalige concentratiekamp, liggen nog (restanten van) loopgraven en stellingen. Door het gebied worden vanuit educatief oogpunt enkele nieuwe wandelpaden aangelegd. Omdat de aanleg van deze paden de resten in de grond zullen verstoren, is besloten ze eerst archeologisch te onderzoeken, om nog zoveel mogelijk informatie te redden. Onbekend is nog of de loopgraven en stellingen zijn aangelegd door de toenmalige Nederlandse gebruikers van het Kamp (rond 1939-1940) of door de latere Duitse bewakers van het Kamp. Het onderzoek hoopt hier antwoord op te geven.

De loopgraven zijn na de oorlog allemaal ontdaan van hun houten bekisting en dichtgegooid met zand. Op de foto is te zien dat de archeologen een dwarsdoorsnede (een coupe) door één van de loopgraven hebben gemaakt. Zo is te zien hoe de loopgraven eruit zagen; hoe breed en hoe diep ze waren, en hoe ze zijn gemaakt en dichtgegooid. Tijdens het graven hopen de archeologen tevens aanwijzingen te vinden om te kunnen vaststellen hoe en door wie ze precies aangelegd zijn. Tot nu toe zijn er nog geen bewijzen voor de houten bekisting aangetroffen.

We gaan later deze week zeker nog een keer kijken, en houden jullie op de hoogte!