Lees hier over de dagelijkse avonturen van de Amersfoortse archeologen;
verhalen over opgravingen, vondsten, onderzoeken en ontdekkingen,
niet alleen groot maar ook klein nieuws.
Mens en dier hebben al duizendenjaren een band. In de
prehistorie gaat het in eerste instantie om jagen en bejaagd worden. Maar duizenden
jaren geleden begint de mens het dier te temmen: de wolf wordt hond en daarmee
een bondgenoot die helpt bij de jacht. Van lieverlee worden er meer dieren getemd
en aan huis gehouden. Nog niet als huisdier; dat gebeurt vooral vanaf de
Romeinse tijd.
Wat we bij onze opgravingen vinden zijn met name botten en objecten
voor dierverzorging (zoals hoefijzers).
Je kan een deel van onze vondsten op woensdag- en
vrijdagmiddag van 14:00 - 16:30 uur bekijken in onze expositieruimte. Verder
lezen? Klik hier.
Bij onze opgravingen komen we regelmatig ook voorwerpen
tegen waarom dieren zijn afgebeeld, zoals tegels. Een paar bijzondere objecten
zijn de spaarvarkens die we in 1984 hebben gevonden bij de opgraving
Kerkstraat-Muurhuizen. Van deze spaarvarkens maken we zelf replica's die
tijdens de open middagen bij ons te koop zijn.
Afgelopen weekend, tijdens de Nationale Archeologiedagen, hebben we onze nieuwste replica geïntroduceerd: een 14de-eeuwse bierbeker. Het origineel - gemaakt van steengoedaardewerk - is in Amersfoort gevonden en de replica is alleen bij ons op het Archeologisch Centrum te verkrijgen. De bierbeker (waar je natuurlijk ook wat anders uit kan drinken) is vaatwasserbestendig. Speciaal voor ons jubileumjaar doen we er twee archeologenbiertjes bij: De Vondst (tripel) en Aagje Blond, beide gebrouwen door de Amersfoortse bierbrouwerij 't Mirakel.
Bierbeker, De Vondst en Aagje Blond zitten in een handig draagkarton, samen met de archeologische stadwandeling. Voor € 20,- pak je het mee. Cheers!
Zondag 16 juni was het zover. Met een groep van 35 enthousiaste burgers hebben we gezocht naar
vuursteenvindplaatsen uit de steentijd. Ondanks de buien bleef iedereen
fanatiek doorzoeken. Met resultaat! We hebben diverse vuursteenvondsten uit het
laat-paleolithicum aangetroffen.
Een mooi voorbeeld van het actief inzetten van
publiek bij archeologisch onderzoek.
We danken iedereen hartelijk en zien al
uit naar volgend jaar!
Afgelopen weekend vonden de Nationale Archeologiedagen plaats. We hadden een vol programma met een lezingenavond op vrijdag, een openmiddag en twee stadswandelingen op zaterdag en een veldkartering met publiek naar vuursteen vindplaatsen op zondag.
Dank aan iedereen die heeft deelgenomen aan de evenementen en ons centrum heeft bezocht! Hieronder een kleine impressie van de Archeologiedagen:
De Archeologiedagen zijn drie dagen in het jaar waarop een groot publiek kennis kan maken met alle aspecten die de Nederlandse archeologie zo leuk maken. Uiteraard doet het Archeologisch Centrum hieraan mee.
Zoals ieder vrijdagmiddag, ben je ook op vandaag (14 juni) welkom om onze expositieruimte en het restauratieatelier op het Archeologisch Centrum aan de Westsingel 46 te bezoeken. We zijn open van 14:00 tot 16:30 uur. Je bent van harte welkom op de Westsingel 46! En de toegang is gratis!
In onze expositieruimte kan je de vele archeologische vondsten bewonderen die we hebben opgegraven. Op een groot interactief scherm kan je de bewoningsgeschiedenis van onze stad en omgeving ontdekken. Woon je in Amersfoort? Dan hebben we misschien wel in jouw straat onderzoek gedaan. Kom ontdekken wat daar gevonden is. We hebben verder de ‘Vondst van de Maand’. En natuurlijk kan je hier Aagje recht in de ogen kijken en haar verhaal lezen!
In het restauratieatelier kan je zien hoe we nieuwe vondsten verwerken en nader onderzoeken. Tip: er ligt altijd wel een skelet op de onderzoekstafel.
Misschien heb je zelf wel vondsten gedaan en wil je deze aan de archeologen laten zien. En leuker nog: je mag zo veel vragen stellen als je wilt; onze archeologen vertellen graag over hun werk .
Vanavond: Avond van de Amersfoortse Archeologie (VOL)
Op vrijdag 14 juni vindt in de Observant de Avond van de Amersfoortse Archeologie plaats. Je kunt rekenen op een avond vol korte en boeiende lezingen door de Amersfoortse stadsarcheologen en een leuke archeologie-quiz.
Helaas zijn er geen plaatsen meer beschikbaar
ZATERDAG 15 JUNI - Open Dag Archeologisch Centrum
Op zaterdag 15 juni kunt u tussen 12:00 en 17:00 uur het Centrum voor Archeologie bezoeken om de collectie archeologische vondsten te bewonderen en archeologen aan het werk te zien. Of heb je al jaren een vondst thuis liggen en wil je weten wat het is? Of ben je nieuwsgierig naar Aagje? Kom dan deze zaterdag bij ons langs.
Voor vinders van alle leeftijden! ->Speciale activiteiten voor kinderen. Gratis toegang.
ZATERDAG 15 JUNI - Stadswandeling Verborgen landschap – VOL
Deze ongeveer 1,5 uur durende wandeling – onder begeleiding van stadsarcheoloog Maarten van Dijk – laat u zien dat er in de binnenstad nog verrassend veel zichtbaar is van het oude landschap. Daarnaast laat hij locaties zien waar de archeologen de resultaten van opgravingen zichtbaar hebben gemaakt.
Voor deze activiteit zijn helaas geen plaatsen meer beschikbaar
ZATERDAG 15 JUNI - Stadswandeling Graven en Begraven in Amersfoort (VOL)
Stadsarcheoloog Timo d’Hollosy neemt je mee langs verschillende locaties in de binnenstad waar bij opgravingen begraafplaatsen zijn gevonden. Leven en dood blijken in de Middeleeuwen verrassend dicht bij elkaar te hebben gelegen. U hoort wat voor informatie deze onderzoeken hebben opgeleverd en uiteraard ontbreekt de vindplaats van Aagje niet in deze wandeling!
Voor deze activiteit zijn helaas geen plaatsen meer beschikbaar
ZONDAG 16 JUNI - Struinen door de duinen – (VOL)
In de Soesterduinen zijn de afgelopen 50 jaar diverse vondsten gedaan uit de tijd van de jagers en verzamelaars (circa 15.000 – 5.000 jaar geleden). Het gaat met name om voorwerpen en verwerkingsafval van vuursteen. De Soesterduinen zijn mede daarom aangewezen tot Archeologisch Rijksmonument. De toestand van het monument is echter grillig, want het proces van verstuiven gaat door en het landschap verandert daarmee voortdurend. De archeologen van de regio Amersfoort en Soest zijn daarom benieuwd of er door deze verstuivingen nieuwe vondsten en vindplaatsen bloot zijn komen te liggen. We willen daarom een deel van de Soesterduinen gaan onderzoeken om eventuele vondsten in kaart te brengen. Daar hebben we hulp van het publiek bij nodig. Schrijf je in (er is een beperkt aantal plekken beschikbaar) en ga samen met de archeologen op zoek naar sporen van de eerste moderne mensen in onze regio!
Tot slot
Wil je meer weten over de Nationale Archeologiedagen? Bijvoorbeeld over wat er in de rest van Nederland allemaal georganiseerd wordt? Bezoek dan de website: https://www.archeologiedagen.nl/
Er wordt ons vaak gevraagd of we wel eens een echte schat
vinden. Het antwoord is 'nee'. Een schatkist vol met gouden munten en sieraden
hebben we nog nooit opgegraven. En als we geld vinden, is dat meestal kleingeld
dat mensen per ongeluk verloren hebben. Wie een kostbare munt verloor zocht
vast net zo lang tot die terugvonden werd. Gelukkig vinden we toch wel eens
iets moois!
Bij de opgraving in de Provenierssteeg in 1999 hebben we een
kleine schat gevonden. In de ruimte tussen twee muren zaten tien zilveren
munten: twee 'statenschellingen' en acht 'dukaten'. Die kunnen daar niet per
ongeluk terecht zijn gekomen. De schat was toen veel geld waard, want een
dukaat was 50 stuivers of 400 duiten waard. Op de munten staat een jaartal. De
oudste is uit 1686 en de jongste uit 1789. De munten zijn dus in of na 1789
verstopt.
Bij de opgraving op de Hof in 1991 werden 10 ‘leeuwengroten’
gevonden. Omdat een leeuwengroot veel geld waard was, was dit een heel
bijzondere vondst. Is iemand ze verloren? Zijn ze expres in de grond beland?
Niemand die daar het antwoord op weet.
Een heel bijzondere munt werd gevonden bij de opgraving
onder het Sint Jorisplein in 1997: een valse 'goudgulden'! Onder het dunne
laagje goud kwam een zilveren 'halve jager' tevoorschijn. Hoewel er op
valsmunterij hele zware straffen stonden, was het dus toch aantrekkelijk om
geld te vervalsen.
Verder lezen? Download het artikel van Hans de Jong en Timo
d’Hollosy in het boek ‘Een maand op zicht’.
Het Centrum
voor Archeologie 40 jaar! Dat gaan we het hele jaar vieren, met vondsten van de
allereerste opgraving in de Breestraat in 1984.
In juni draait
de vondst van de maand om 3 bierkannen uit de periode 1250-1425. Ze staan
symbool voor Amersfoort als bierstad. Al begin 14e eeuw profileert
de stad zich als zodanig. Brouwers voelen feilloos aan met welk bier ze het
beste kunnen scoren en hoe ze dat het beste in de markt kunnen zetten.
Amersfoort
wordt een bierstad van naam en faam en dat zal tot halverwege de 16e
eeuw voortduren.
Net als aardewerk blijft glas in de bodem bewaard: het rot
niet, het roest niet en het vergaat niet. In de afgelopen 40 jaar hebben dan
ook bijna 19.000 stukjes en stukken glas gevonden. En soms zitten er zelfs
complete voorwerpen bij. Er is dus veel werk voor onze glasspecialist!
Gebruiksvoorwerpen van glas zijn vaak goed te dateren, omdat zowel de techniek
als wat in de mode is in de loop van de tijd verandert. Veel glas heeft te
maken met drinken: we hebben veel flessen en glazen in onze collectie.
In de Middeleeuwen was glas vrij kostbaar. Glaswerk kwam
alleen voor bij de hoge adel, geestelijkheid en in de kloosters. De wijnfles
werd voornamelijk gebruikt als een karaf, om te vullen vanuit het vat en daarna
leeg te schenken aan tafel. In de tweede helft van de 17e eeuw werd de glazen
fles niet alleen meer gebruikt om uit te schenken, maar ook om wijn langere
tijd in te bewaren. De speciale dikwandige wijnflessen werden met de mond
geblazen en één flinke teug lucht leverde een fles op van ongeveer 750 ml, ook
vandaag de dag nog onze standaardmaat. De ziel (bodem) werd bij de vroegere
flessen steeds hoger opgestoken om de droesem bij het uitschenken beter op de
bodem te kunnen houden.
Een mooi voorbeeld is de wijnfles op de foto. In de gracht
rond huis Emiclaer in Amersfoort-Noord werd tijdens de opgraving een complete
en puntgave wijnfles van rond 1700 gevonden. Identieke flessen werden
aangetroffen in het VOC scheepswrak van ‘de Amsterdam’ voor de kust van
Hastings. Van deze vondst zijn replica’s te koop bij het Centrum voor
Archeologie, gevuld met Monbazillac. Dezelfde zoete wijn die ook in de 17de
eeuw uit deze flessen geschonken werd.
Iedereen die meer wil weten over eigen vondsten, archeologische opgravingen in en om Amersfoort, of andere archeologische zaken kan iedere woensdag- en vrijdagmiddag langskomen bij het Archeologisch Centrum.
In het pand is naast de expositie van vele voorwerpen uit de Amersfoortse bodem ook een deel van de binnenwerkzaamheden permanent voor het publiek zichtbaar gemaakt: diverse medewerkers van de sectie archeologie zijn bezig met hun restauratie- en conservatiewerkzaamheden.
De werkruimte en de expositieruimte zijn op woensdag- en vrijdagmiddag tussen 14:00 en 16:30 voor publiek geopend.
Wilt u op andere tijden het archeologisch centrum bezoeken, of met een grote groep komen, bel dan van te voren even voor een afspraak.
Archeologisch Centrum Westsingel 46 3811 BB Amersfoort 033-469 5460
Het Centrum voor Archeologie (CAR) van de Gemeente Amersfoort besteedt veel zorg aan het controleren van de informatie op deze website. Toch kan het zijn dat de informatie verouderd of incorrect is. Aan de informatie op Scheplog kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. Alleen de door de gemeente gedrukte mededelingen hebben een officieel karakter.
De gemeente Amersfoort is niet verantwoordelijk voor informatie op internetpagina’s van derden waarnaar op deze site wordt verwezen. Ook neemt de gemeente Amersfoort geen verantwoordelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de aangeboden informatie op deze website.
