Ontdekking in ons depot

Het loont vaak de moeite om nog eens in een oude opgraving te duiken. Nieuwe kennis en ervaring leiden soms tot andere conclusies of inzichten. Dat geldt ook voor het onderzoek dat bij de aanleg van de brug in de Bunschoterstraat over de Eem is uitgevoerd. Hier heeft de AWN (‘Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie’) in 1986 een veldverkenning uitgevoerd, gevolgd door een paar zaterdagen opgraven. Daarbij zijn ruim 1500 stuks aardewerk veilig gesteld, waaronder 216 scherven van kogelpotten. Het ROB (nu RCE) heeft deze scherven bekeken en geconcludeerd dat een deel van de scherven van vóór de 13e eeuw afkomstig is. Sinds 1986 is er veel kennis op het gebied van aardewerkdatering bijgekomen. En bij het nieuwe onderzoek van de scherven blijkt dat er inderdaad behoorlijk oude exemplaren tussen zitten. De scherf op de foto dateert waarschijnlijk zelfs uit de 8e eeuw! Dat is veel ouder dan het middeleeuwse aardwerk dat tot nu toe in Amersfoort gevonden is. Een unieke ontdekking in ons eigen depot. Wordt vervolgd!

Opgraving Hamseweg 70: rapport af + Kroniek + expo

“Stel, je loopt in het jaar 1350 in Hoogland over de Hamseweg. Dan zie je ter plekke van het huidige huisnummer 70 een boerenerf liggen. Je volgt het brede zandpad met aan weerszijden greppels vanaf de Hamseweg naar het erf. Het leidt je naar een grote boerderij; een houten gebouw met leemafgestreken wanden en een rieten dak. Aan de korte gevel van de boerderij bevindt zich een grote ingang, groot genoeg om vee of een (hooi)wagen door te laten. Hier stap je de boerderij binnen.”

Lees verder in het nieuwe nummer van de Kroniek, waarin een artikel staat van stadsarcheoloog Itamar de Rooze over de opgraving aan de Hamseweg 70 in Hoogland. Hier is in 2021 een boerenerf uit de 14e eeuw opgegraven. Door de opgraving kon een groot deel van het erf gereconstrueerd worden. Het rapport is inmiddels gepubliceerd en bij het Centrum voor Archeologie is een kleine tentoonstelling over deze opgraving ingericht. U kunt die de komende maanden op woensdag- en vrijdagmiddag bezoeken van 14.00 tot 16.30 uur. Verder lezen? Download dan het rapport. Of download het artikel in De Kroniek. 

Vondst van de Maand: Cherry Tooth Paste

“Kijk eens, wat ligt daar voor een merkwaardig rond schijfje in het zand!” riep een van de archeologen tijdens een opgraving aan de Bartholomeus Diasstraat. Het bleek het deksel van een tandpastadoosje van rond 1900. Tandpasta met kersensmaak! Verder lezen? Download dan het informatieblad. Daarin vertellen de stadsarcheologen alles over tanden poetsen en tandpasta. 

Rapport af: Hessenweg 234a

 Op het weiland ten zuiden van de Hessenweg 234a wordt jaarlijks een gazonmaaierrace gehouden. Hiervoor wordt een parcours aangelegd waarbij de bodem wordt geroerd. Hierbij kunnen eventueel aanwezige archeologische sporen ernstig verstoord en mogelijk zelfs geheel vernietigd worden. De Gemeente Leusden heeft daarom laten onderzoeken hoe diep eventueel aanwezige archeologische kansrijke lagen aanwezig zijn. Zo ontstaat een beter beeld van de mogelijke bedreiging voor de archeologie en kan bepaald worden of er archeologische vervolgstappen nodig zijn. Dit onderzoek is in juni dit jaar uitgevoerd. Uit het booronderzoek blijkt dat in het noordelijke deel van het terrein bij bodemingrepen dieper dan 30 cm nader onderzoek nodig is. Voor het zuidelijke deel van het terrein is dat bij bodemingrepen dieper dan 75 cm. Verder lezen? Download dan het rapport. 

Plaggenput Leusderweg 320

Op de locatie van de voormalige manege aan de Leusderweg 320 komt woningbouw. Een paar weken geleden hebben we proefsleuven op het terrein aangelegd. Het terrein bleek in het verleden ernstig verstoord te zijn. Waarschijnlijk is het terrein afgegraven bij de aanleg van de naastgelegen op- en afritten. Er is echter wel een plaggenput gevonden: een waterput die is gemaakt van plaggen. De stadsarcheologen waren in de gelegenheid om deze plaggenput op te graven. Op de foto zijn de plaggen van de linkerwand van de put goed te zien. De rechterwand is in de loop van de tijd ingestort. Verder is ook de ‘insteek’ goed te zien. Dat is de kuil die destijds is gegraven om de waterput aan te leggen. Tot slot is op de foto ook te zien dat de archeologen een flinke kuil hebben moeten graven om de plaggenput bloot te leggen. 

Oude veenlagen bij het Eemplein

Bij het Eemplein, op de plek van het toekomstige stadhuis van Amersfoort, hebben wij deze week proefsleuven aangelegd. We vonden deze keer geen archeologische resten. Maar het onderzoek leverde wel een prachtig bodemprofiel op. Verschillende gele zandlagen en bruine veenlagen wisselen elkaar af. 

Het gele zand is hier tijdens de laatste IJstijd, tussen ongeveer 116.000 tot 11.500 jaar geleden, door de wind afgezet. Het was in die periode te koud voor planten en bomen. De wind had vrij spel om het land te bedekken met een dikke laag fijn zand. Maar ook in de IJstijd moet het zo nu en dan warm genoeg zijn geweest voor plantengroei. De resten van de planten en bomen die toen groeiden bleken deze week tijdens het archeologisch onderzoek op deze plek heel goed bewaard te zijn gebleven in de venige lagen.

Omdat de stuifmeelkorrels in het veen waarschijnlijk goed bewaard zijn gebleven, hebben we hier zogenaamde 'pollenbakken' ingezet. Het veen in die bakken kan onderzocht worden op stuifmeel, en dat kan ons weer vertellen welke vegetatie er in deze (iets warmere) periode groeide en hoe het landschap er destijds moet hebben uitgezien.
Nu maar hopen dat de onderzoeker door al die oude pollen geen last krijgt van hooikoorts. 

Lege drankflessen

Archeologisch onderzoek levert altijd iets op. Dit is wat de archeologen vonden in het plantsoen naast ons eigen pand aan de Westsingel: lege drankflessen. Hier is onder archeologische begeleiding een nieuwe boom geplaatst. Vanwege de geringe diepte van de werkzaamheden is er verder nauwelijks iets gevonden.

Rapport af: Grafheuvel Lichtenberg

In 1954 is onder leiding van Modderman een van de grafheuvels op de Amersfoortse Berg opgegraven. Bij de opgraving in 2021 door archeologisch bedrijf Archol bleek dat de heuvel sterk verstoord is en niet meer behoudenswaardig. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft de grafheuvel van de monumentenlijst afgevoerd.

De heuvel was opgebouwd uit plaggen en dateert tussen het Laat-Neolithicum en de IJzertijd (2850-500 voor Chr.). De grafheuvel heeft dus een lange gebruiksduur gekend. Het oorspronkelijke centrale graf is niet gevonden. Wel zijn vier bijzettingen in de vorm van crematieresten in urnen aangetroffen. De urnen dateren uit de Vroege IJzertijd (800-500 voor Chr.). 

Verder lezen? Download dan het rapport van Archol. 

Vondst van de Maand: Smeedijzeren puthaak

Tijdens het opnieuw bekijken van de metalen vondsten die we hebben opgegraven sinds onze oprichting bijna 40 jaar geleden, kwam onze metaalspecialist bijzonder vondst tegen.

Het blijkt een puthaak te zijn. Een ijzeren haak die aan een hefboom was bevestigd. Aan de onderkant kon een emmer gehangen worden die in een waterput kon worden neergelaten. De puthaak is in 1995 gevonden bij de opgraving ter hoogte van een gesloopte boerderij aan de Nieuwlandseweg 2. 

En deze maand is de puthaak Vondst van de Maand. U kunt deze vondst, en al onze andere vondsten, komen bekijken op woensdagmiddagen en vrijdagmiddagen van 14:00 tot 16:30, bij het Centrum voor Archeologie aan de Westsingel 46. Verder lezen? Download dan het informatieblad.

Onze expo is nu ook op vrijdagmiddag open

Onze expositieruimte is vanaf vorige week ook op vrijdagmiddag open. Wil je meer weten over ons werk en over wat we allemaal vinden? Of ben je nieuwsgierig naar Aagje en haar verhaal? Dan kun je voortaan ook vrijdagmiddag terecht bij het Centrum voor Archeologie. 

De expositieruimte is voor publiek open op:
- woensdagmiddag tussen 14:00 en 16:30 uur;
- vrijdagmiddag tussen 14:00 en 16:30 uur.

Ons adres is Westsingel 46. Meer informatie vind je op onze website.