Vondst van de Maand: rupsband van een rupsvoertuig

Bij de opgraving op het terrein van het voormalig ziekenhuis De Lichtenberg zijn veel voorwerpen gevonden die met de Tweede Wereldoorlog te maken hebben. Waarschijnlijk is hier (direct) na de Tweede Wereldoorlog oorlogsmateriaal van verschillende legermachten gedumpt.

Een van de voorwerpen is een ijzeren schakel van een rupsband van een rupsvoertuig. Het voertuig is een Britse Universal Carrier, ook wel Bren Gun Carrier genoemd. De schakel is precies zo gevonden zoals hij nu te zien is: behoorlijk verroest, maar nog wel herkenbaar.

IJzeren voorwerpen worden door ons gereinigd en geconserveerd. Dat proces is bij de drie nagels te zien: de bovenste is deels gezandstraald, de middelste geheel gestraald en de onderste is tot slot  is geconserveerd met een anticorrosie-middel.

Verder lezen? Download dan het informatieblad.

Open Monumentendagen 2022

Op 10 en 11 september zijn er weer de jaarlijkse Open Monumentendagen. Dit jaar is het thema Duurzaamheid. Meer informatie over de monumenten die je dan kunt bezoeken en de activiteiten die georganiseerd worden is te vinden op de site van Open Monumentendagen Amersfoort op https://omdamersfoort.nl/. 

Het Centrum voor Archeologie is een van de monumenten die u kunt bezoeken: zaterdag van 10-17 uur en zondag van 12-17 uur. U kunt dan de nieuwe inrichting van onze expo bewonderen en onze werkplaats bezoeken. En er zijn speciale activiteiten voor (klein)kinderen. U bent van harte welkom!

Vondsten uit de Vijver in de Kroniek

De Vijver is een markante straat tussen de Hof en het Havik. De AWN heeft in 1990 op nummer 26 een opgraving uitgevoerd. De AWN is de ‘Nederlandse Archeologievereniging'. De opgraving en de uitwerking kenden veel tegenslag, zoals regen en kou, hoge grondwaterstanden, bouwkundige problemen, grote tijdsdruk en kapotte diskettes. In het nieuwe nummer van tijdschrift De Kroniek gaat Wilma van den Heuvel uitgebreid in op de opgraving en de resultaten. U kunt het artikel hier downloaden. 

Van deze opgraving is ook een mooie publicatie verschenen. Het boekje kost € 12,50 en is te koop bij Boekhandel Veenendaal en het Centrum voor Archeologie. Het is ook te bestellen (plus € 4,50 verzendkosten) bij awn.afd14@gmail.com.

Een groot deel van de 'Vondsten uit de Vijver' is de komende maanden te bewonderen tijdens de open woensdagmiddagen bij het Centrum voor Archeologie.

Proefsleuven aan de Burgwal in Bunschoten

Vorige week hebben we een aantal proefsleuven aangelegd op het perceel op de hoek van de Dorpsstraat met de Burgwal in Bunschoten (zie afbeelding). Tijdens het onderzoek zijn sporen en vondsten aangetroffen uit de Steentijd (vanaf 8800 voor Chr.) tot nu. Een stuk vuursteen en in elk geval 1 (en mogelijk 2) zogenaamde haardkuilen dateren uit de Steentijd. De daarop volgende sporen en vondsten komen uit de Middeleeuwen. Uit deze periode is een paalspoor aangetroffen van wat vermoedelijk de plattegrond van een hooiberg is geweest. De hooiberg heeft op het achtererf gestaan. De boerderij stond waarschijnlijk aan de Dorpsstraat; hiervan zijn echter geen sporen aangetroffen. Uit de daarop volgende eeuwen zijn verschillende vondsten en sporen aangetroffen, waaronder een waterput met onderin een houten ton en een jongere bakstenen waterput uit de 18de-19de eeuw. De opgraving is alweer afgerond en de vondsten worden momenteel gewassen en beschreven.

Proefsleuven in Wieken Noord

We hebben de afgelopen jaren al verschillende opgravingen in het gebied Wieken Noord gedaan. In 2017 is in een groot deel van het gebied al een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd (CAR-rapport 79). Naar aanleiding van dit onderzoek zijn er twee groteren opgravingen geweest. Langs de Energieweg is een groot deel van een boernerf uit de 13de eeuw bloot gelegd (nog niet gepubliceerd). En langs het Accupad zijn de resten van twee tabaksschuren opgegraven (rapport Amersfoort Onder Ons 57). Op dit moment wordt een proefsleuvenonderzoek in het ‘laatste’ deel van Wieken Noord uitgevoerd (roze in de afbeelding). We zijn natuurlijk heel benieuwd of ook hier nog waardevolle archeologische resten in de bodem aanwezig zijn. In ieder geval genieten de archeologen van het mooie weer. Wordt vervolgd!

Konijnen vinden schedels

Het was de afgelopen dagen veel in het nieuws: een paar konijnen hebben twee menselijke schedels 'opgegraven' in een achtertuin aan de Snoeckgensheuvel in Amersfoort. Het gaat in ieder geval om oude schedels. De schedels zijn nu bij het Nederlands Forensisch Instituut die verder onderzoek doet, onder andere naar ouderdom van de schedels. Inmiddels is ook onze stadsarcheoloog Timo d'Hollosy zijdelings bij de zaak betrokken. Hij hoopt dat we van lieverlee het verhaal achter deze vondsten boven water kunnen krijgen. En het zou natuurlijk mooi zijn als de schedels en kaken uiteindelijk weer terug naar Amersfoort komen. Wordt vervolgd!

Verder lezen en kijken? Download hier de artikelen in het Algemeen Dagblad. En klik hier om de video van RTV-Utrecht te bekijken.

Foto uit het Algemeen Dagblad van 18-08-2022.

Alle opgravingen op de kaart

We hebben al onze opgravingen op een grote kaart gezet. Je kunt op de kaart in- en uitzoomen en bijvoorbeeld via de zoekfunctie snel naar je eigen straat gaan. Bij iedere opgraving geven we informatie over het soort onderzoek, het jaar dat het onderzoek is uitgevoerd en een korte beschrijven van wat het onderzoek heeft opgeleverd. Verder kun je de publicatie van het onderzoek downloaden.

Klik hier om naar de kaart te gaan.

Er staan meer dan 350 opgravingen op de kaart. Daarbij zijn 150 grote/echte opgravingen, waarbij het hele terrein is bloot gelegd. Daarnaast zijn er 150 onderzoeken door middel van proefsleuven. Die leveren vaak al genoeg informatie over het bodemarchief op. In 50 gevallen gaat het om booronderzoeken of archeologische begeleidingen. 

Bij ongeveer 50 opgravingen zijn geen of geen bijzondere sporen of vondsten aangetroffen. Deze locaties zijn toch op de kaart opgenomen, omdat in de publicatie vaak toch veel interessante informatie is terug te vinden. 

In de gemeente Amersfoort hebben we ook een groot deel van de opgravingen opgenomen die door andere bedrijven zijn gedaan. In de omliggende gemeente hebben we alleen de opgravingen opgenomen die door ons zijn uitgevoerd. 

Vondst van de Maand: dominostenen

 

Opgravingen in Amersfoort hebben tot nu toe twee dominostenen opgeleverd. Het weerspiegelt bij lange na niet hoe populair dit spel eeuwenlang is geweest – en nog steeds is. Het is overal op de wereld gespeeld.

Eén van beide stenen is gevonden in een beerput behorende bij een huis aan de Grote Koppel. De domino is gemaakt van het gewei van een edelhert.

De andere steen is afkomstig uit de resten van boerderij De Geer / Middelhoef, die ooit lag waar nu bedrijventerrein De Isselt te vinden is. Deze steen is gemaakt van dierenbot.

Hoe oud het spel is, hoe het wordt gespeeld en waar de naam vandaan komt, dat kan je deze maand te weten komen op het Archeologisch Centrum aan de Westsingel 46. We zijn iedere woensdagmiddag tussen 14:00 en 16:30 open voor publiek. Je kunt hier net informatieblad downloaden. 

Vondsten uit de Vijver

Nee, we gaan niet met een zware magneet in de Amersfoortse vijvers hengelen. De Vijver is een markante straat tussen de Hof en het Havik. De AWN heeft in 1990 op nummer 26 een opgraving uitgevoerd. De AWN is de ‘Nederlandse Archeologievereniging'. De AWN heeft ook een afdeling die actief is in en rond Amersfoort: Vallei en Eemland’. Meer informatie over de AWN vindt je hier.

De opgraving en de uitwerking kenden veel tegenslag, zoals regen en kou, hoge grondwaterstanden, bouwkundige problemen, grote tijdsdruk en kapotte diskettes. Maar van deze opgraving is nu dan toch een mooie publicatie verschenen. Het boekje kost € 12,50 en is te koop bij Boekhandel Veenendaal en het Centrum voor Archeologie.

Bij de opgraving is de nadruk gelegd op het bergen en documenteren van de inhoud van een beerput uit de 17e en 18e eeuw. Dit leverde een schat aan informatie op. Een groot deel van de 'Vondsten uit de Vijver' is de komende maanden te bewonderen tijdens de open woensdagmiddagen bij het Centrum voor Archeologie. Dan is het boekje ook bij ons te koop.

Vondst van de Maand: hooihaak

In een waterput bij landhuis Kouwenhoven in Hoogland West is een puntige smeedijzeren staaf gevonden met een weerhaak. Oorspronkelijk is dit voorwerp bevestigd geweest op een lange houten stok. Het is een hooihaak; gereedschap dat gebruikt werd om de conditie van de hooivoorraad in de gaten te houden. Met de haak kon een pluk hooi uit de kern van de hooiberg worden getrokken. Zo kon men zien of de temperatuur niet teveel opliep. Als dit het geval is ontstaat er namelijk hooibroei, wat kan leiden tot ontbranding van de hooivoorraad. Het hooi was het wintervoer voor het vee. Als deze voorraad verloren ging was dat een grote ramp.

Verder lezen? Download dan het informatieblad.