Uitpakken

Vandaag is het een jaar geleden dat we zijn verhuisd naar de Westsingel. En nog steeds is niet alles uitgepakt, alhoewel het einde nu wel in zicht komt. Tijdens het uitpakken kom je soms hele grappige dingen tegen. Zo kreeg ik net een 17de eeuwse grape (kookpot) in handen met een heel bijzonder detail. Op de bovenste foto zie je al dat de pot nou niet bepaald recht staat. Niet zo raar als je bedenkt dat 1 van de drie pootjes is afgebroken. Maar als we dan de onderkant bekijken van de pot zien we dat de plek waar het pootje is afgebroken zwart geblakerd is door het roet van het kookvuur. De grape was dus in de 17de eeuw al beschadigd geraakt, maar men is de pot gewoon blijven gebruiken. Over duurzaamheid gesproken......

Historisch café

Het eerste historisch café van 2019 was een thuiswedstrijd. Onze expositieruimte was dit maal de locatie waar liefhebbers van de lokale geschiedenis bij elkaar kwamen. Het was daarmee een goede gelegenheid om alvast wat te vertellen over onze plannen voor de inrichting van onze expositieruimte en onze plannen op het gebied van publieksbereik. Binnenkort zullen we hierover op scheplog meer vertellen. Daarnaast konden we vertellen over onze educatieve activiteiten. Het CAR biedt voor de hogere groepen van de basisschool lessen aan over de Prehistorie en over de Middeleeuwen. Echte archeologische vondsten spelen hierin de hoofdrol en de lessen hebben een interactief karakter. Allesbehalve saai dus. Verder bieden we ook een workshop aan voor de onderbouw van Middelbare scholen. Interesse? Mail ons via archeologie@amersfoort.nl. Benieuwd naar de nieuwe inrichting van onze expositieruimte en onze andere plannen op het gebied van publieksbereik? Blijf scheplog volgen....

Vondst van de Maand januari 2019

Het is januari; de kerstdagen zijn voorbij en de dagen zijn kort, donker en koud. Maar gelukkig hebben we daar tegenwoordig weinig last van. Elektriciteit en centrale verwarming zorgen voor licht en warmte. Nog niet zo lang geleden was de bron van warmte en licht echter vuur. De vondst van de maand staat in januari daarom in het teken van vuur; vuur dat de mens mee kan nemen om zich op te warmen of als licht kan gebruiken. Iets wat langzamerhand lijkt uit te sterven, want welke niet-roker heeft er nu lucifers of aanstekers op zak? In de vitrine liggen verschillende voorwerpen, uit verschillende periodes en vindplaatsen die laten zien hoe vuur werd meegenomen.

 

Historisch Café

Elke 2e donderdag van de maand is er een Historisch Café voor wie geïnteresseerd is in het erfgoed van Amersfoort (en omstreken).
Een van de archeologen vertelt het een en ander over de activiteiten van het Archeologisch Centrum.


Donderdag 10 januari a.s. wordt het Historisch Café gehouden bij  het Centrum voor Archeologie in het prachtige pand aan de Westsingel 46.
Van harte uitgenodigd. De entree is gratis en de drankjes ook.

Kerstvakantie!

Het is een druk jaar geweest, zo met de verhuizing, de succesvolle STAA-avond, de opening, de bijzonder drukbezochte Open monumentendag en Archeologiedagen en de vele, vele opgravingen.


We nemen even een adempauze en gooien de dienst twee weken dicht. Eindelijk weer eens een ouderwetse kerstvakantie! Maandag 7 januari gaan we weer aan de slag.


Alle medewerkers van het Centrum voor Archeologie wensen u mooie feestdagen en een vondstrijk nieuwjaar!


GROET!


Anne, Evelyn, Arnold, Henk, Bert, Hans, Bram, Carolien & Caroline, Joep, Wilma, Harold, Jan, Suzan, Rike, Jop, Piet, Sanne, Maarten, Milo, Tijs, Itamar, Liesbeth, Francien en Timo.

Laatste kans - Vondst van de Maand december

Omdat we 26 december - tweede kerstdag - niet open zijn en ook 2 januari niet, is vandaag de laatste keer dat u de Vondst van de Maand december, de twee smeltkroesjes, kunt bekijken.


Woensdag 9 januari zijn we weer open en starten we het nieuwe jaar met een nieuwe Vondst van de Maand!

Onderzoek in het depot

Na afloop van de uitwerking van een opgraving gaat een groot deel van de vondsten naar ons depot, waar het materiaal geconditioneerd wordt opgeslagen met als doel dat het zo lang mogelijk beschikbaar blijft voor onderzoek. Het feit dat de opgraving is uitgewerkt betekent immers niet dat de vondsten daarmee nooit meer bekeken hoeven te worden. Sterker nog; regelmatig worden we door onderzoekers benaderd met het verzoek bepaalde vondsten te komen bekijken. Deze week kwam er een onderzoekster naar textiel op bezoek. Hoewel textiel in de Amersfoortse zandgronden over het algemeen slecht bewaard blijft en we dus ook maar weinig textielvondsten in ons depot hebben dragen onze vondsten een klein steentje bij aan het onderzoek. En zo gaat dit dus wel vaker; zo hebben we de afgelopen jaren al een breed scala aan onderzoekers te gast gehad met onderwerpen als benen dobbelstenen, kachteltegels, majolica aardewerk en  Neolithische klokbekers, om maar een paar voorbeelden te noemen. Het is leuk om te zien dat onze Amersfoortse bodemvondsten zo een (kleine) rol spelen in tal van onderzoeken.

In Amersfoort zijn bij een opgraving aan de Bloemendalsestraat twee bruin gevlekte bekertjes met een driehoekige bovenzijde gevonden: smeltkroesjes. Het zijn geen alledaagse vondsten: smeltkroezen werden gebruikt door goud- en zilversmeden, en die waren niet dik gezaaid. Opvallend is dat we ze op schilderijen ook tegenkomen bij alchemisten, zoals bijvoorbeeld op het schilderij De alchemist van Jan Steen uit 1660 (kijk hier). Zat er soms een alchemist in de Bloemendalsestraat?

De twee smeltkroesjes in december Vondst van de Maand

Kom op woensdagmiddag tussen 14:00 en 16:30 uur naar de Westsingel 46 en bekijk de Vondst van de Maand met eigen ogen.

Af en toe moeten de fuikjes gedroogd worden

De eerste bewoners van Spakenburg woonden ter hoogte van de Spuistraat en Oude Schans. Dit ontdekten archeologen voorafgaand aan de bouw van een parkeergarage in 2014. De eerste bewoners leefden al van de visvangst. Meest spraakmakende vondst waren twee 15de eeuwse visfuiken. Archeologen hebben de resten opgegraven, onderzocht en geconserveerd.

Een visfuik bestaat uit meerdere delen: een schutwant en het fuiknet. De schutwant, ook wel visweer genoemd, is een raamwerk met een rechthoekig net met grove mazen. Het werd tussen enkele staken gespannen en liep door tot aan de bodem van het water. De schutwant diende om vis tegen te houden en de fuik in te leiden. Met een dergelijke fuik kon zowel schubvis als aal worden gevangen.

Het raamwerk is vermoedelijk gemaakt van berkenhout. Het maaswerk bestaat uit wilgentenen die aan elkaar zijn gevlochten. De fuikresnten zijn, inclusief het stuk veen waar ze op liggen, uitgegraven en meegenomen voor onderzoek. Restauratiebedrijf Restaura heeft de fuiken zorgvuldig schoongemaakt en behandeld. In de natte veenbodem blijft hout goed bewaard. Zodra het opgegraven is, rot het echter snel weg. Dankzij de behandeling blijft de fuik hopelijk nog 500 jaar bewaard!

Afgelopen week was de feestelijke overdracht van de fuiken aan de Gemeente Bunschoten. De komende tijd staan de fuiken in de hal van het gemeentehuis van Bunschoten. Zodra Museum Spakenburg plek heeft, verhuizen de fuiken daar heen.

Ansichtkaart uit 1940 toont de havenmonding in Spakenburg, waar fuiken te drogen hangen.

Proefsleuven in een zandvlakte

Gisteren zijn we gestart met het proefsleuvenonderzoek op de locatie van het voormalige ziekenhuis De Lichtenberg op de Amersfoortse berg. Het terrein is spectaculair veranderd nu alle bebouwing is verdwenen en het reliëf van voor de bouw van het ziekenhuis is hersteld. Binnenkort zal hier gestart worden met de bouw van woningen, maar eerst is het onze beurt. Pal naast de voormalige toegang van het ziekenhuis ligt een grafheuvel uit de prehistorie en we weten dat er bij de bouw van het ziekenhuis in 1954 minstens nog 1 grafheuvel is waargenomen, die helaas al grotendeels vergraven bleek te zijn. De komende weken zullen we zien of we nog resten van grafheuvels, of andere sporen gaan tegen komen.