donderdag 31 juli 2014

Klootschieten

De sport klootschieten is bij een groot aantal mensen onbekend. De naam doet vermoeden dat er met (!) of tegen de edele delen van de man  wordt geschoten. Gelukkig voor de man blijkt dit een misconceptie te zijn en is de sport in werkelijkheid helemaal niet zo schadelijk voor het klokkenspel. Het gaat namelijk om het zo ver mogelijk werpen van een met lood verzwaarde houten bal (kloot). Het spel lijkt eigenlijk nog het meest op golf, maar in plaats van een golfclub gebruik je een arm om de bal in zo min mogelijk worpen bij een vooraf afgesproken markant punt te krijgen.
Bij een opgraving aan de Dorpsstraat in Bunschoten hebben we zo'n houten, met lood verzwaarde, bal teruggevonden; een kloot! Dit is een leuk gegeven, aangezien het klootschieten al vanaf de 13de eeuw werd beoefend in Nederland. Het was lange tijd een erg populaire, maar schadelijke sport. Omdat er geregeld gebouwen, mensen en stadswallen beschadigd raakten door rondvliegende kloten, werd de sport in veel plaatsen verboden. Toch bleef de sport populair tot aan het begin van de gouden eeuw en werd er - illegaal - doorgespeeld. Een voorbeeld uit circa 1500 spreekt over een verbod op "clootschieten of andere wansturigheid, 't sy ook met stenen te werpen op verbeurte van dertig stuyver".
Zou er ook in Bunschoten een dergelijk verbod zijn geweest? Hebben we hier te maken met resten van een potje illegaal klootschieten?


woensdag 23 juli 2014

Klein onderzoek op hofje Armen de Poth

Vandaag heeft het CAR een klein archeologisch onderzoek gedaan binnen de muren van de Armen de Poth. De aanleiding voor dit onderzoek is de bouw van een nieuwe fietsenstalling ten oosten van de Rochuskapel.

Naast deze kapel, die begin 1500 is gebouwd, heeft een begraafplaats gelegen. De geplande fietsenstalling ligt ter hoogte van deze begraafplaats en de verwachting is dat met de bouw eventuele graven worden verstoord of zelfs vernietigd.












dinsdag 8 juli 2014

Zwammen over archeologie

Afgelopen week is een 200 jaar oude beuk voor huis Randenbroek weggehaald. De boom werd gekweld door de zogenaamde honingzwam. Deze meedogenloze (maar zoete) fungi was bezig de oude boom langzaam maar zeker van binnenuit op te eten. Toen de ooit stevige wortels van de beuk een zachte moes waren geworden en de gemene stroperige schimmel op het punt stond om zich te vergrijpen aan andere bomen in het park, was het tijd om de beuk uit zijn lijden te verlossen. Dit laatste werd gedaan door de boom te kappen en een grote hoeveelheid grond rondom de boom weg te halen. Hoe vervelend het ook was voor de boom (en daarmee ook voor de zwam), voor archeologen was dit een uitgelezen kans om eens een kijkje te nemen onder de grond, precies voor het landhuis.
Wat bleek: onder de oude beuk troffen we de resten van een gracht aan. Deze gracht heeft ooit om het landhuis heen gelegen en bleek fragmenten van allerhande serviesgoed uit de 16e eeuw te bevatten. Wat deed je als je luxe serviesgoed kapot ging nadat de onhandige bediende van je 16e eeuwse landgoed, weer eens struikelde? Dan gooide je dat natuurlijk linea recta het raam uit, zo de gracht in.
De ligging van de gracht komt overeen met een gracht die te zien is op een kaart uit de 16e eeuw. Op die kaart is een vierkante gracht rondom het landhuis getekend. Op een kaart uit de 17e eeuw is dit deel van de gracht juist gedempt. Het leuke van de aardewerk scherven die we hebben aangetroffen in de gracht, is dat deze uit de 16e eeuw dateren. De archeologische vondsten komen dus overeen met de historische kaarten.