Grafheuvels krijgen opknapbeurt.

Amersfoort en de omliggende gemeenten, met name die op en rond de Utrechtse Heuvelrug, worden gekenmerkt door een bijzonder soort archeologische monumenten: prehistorische grafheuvels. Zo ook de gemeente Soest, waar een stuk of 12 van deze heuvels bekend zijn. De oudste grafheuvels in Soest dateren vermoedelijk uit de Late- Steentijd (het Laat-Neolithicum, ca. 2900-2000 voor Chr.) De meestal met een greppel omgeven heuvels werden opgeworpen over het lichaam van een overledene, vergezeld van wapens of werktuigen en een rijk versierde aardewerken beker met daarin voedsel of drank en sieraden. In de loop der eeuwen veranderde het begravingsritueel. Het begraven (inhumeren) werd ongeveer 3800 jaar geleden vervangen door het verbranden van het lichaam(cremeren). De verbrande resten werken in een urn (of een doek) gedaan waarna er een heuvel overheen werd geworpen, of de urn werd in een reeds bestaande grafheuvel bijgezet. Deze werd hiervoor verder opgehoogd en (wellicht) van een nieuwe 'omheining' voorzien.

Net als in de rest van Nederland zijn de meeste grafheuvels in Soest niet zo hoog. Ze steken vaak minder dan een meter boven het maaiveld uit. In een natuurlijke omgeving, zoals een bosgebied, vallen ze nauwelijks op. Zeker niet als ze begroeid zijn. Ook voor de eigenaar, de gebruikers en de bezoekers van het terrein zijn ze vaak moeilijk herkenbaar. Dat is een van de redenen waarom grafheuvels soms onbedoeld worden beschadigd. Bijvoorbeeld bij werkzaamheden met zware machines, door gebruik als fiets-, cross- of ruiterpad of doordat kinderen er kuilen in graven voor een hut. Andere, meer natuurlijke schadeoorzaken zijn windworp (bomen die met kluit en al omwaaien) en ingravingen door konijnen en vossen.

Enkele grafheuvels in de bossen van Soest waren in zo'n slechte staat, dat de gemeente Soest heeft besloten om ze een opknapbeurt te geven. Omdat het Centrum voor Archeologie samenwerkt met de gemeente Soest, hebben wij een deel van deze werkzaamheden voor onze rekening genomen. Afgelopen winter zijn enkele medewerkers van het CAR, samen met de boswachter van Soest bezig geweest met diverse werkzaamheden aan acht heuvels. De bomen op de heuvels zijn gerooid, zodat ze geen schade meer kunnen aanbrengen aan de grafheuvel. Jonge aanwas en sprokkelhout is verwijderd en konijnenholen en andere gaten zijn met aarde opgevuld. Hierdoor zijn de heuvels flink opgeknapt zoals op de foto's is te zien.

Door de opknapbeurt zijn de grafheuvels voorlopig beter beschermd tegen de tand des tijds. Ze zijn nu ook duidelijker herkenbaar in het bos, waardoor meer mensen van deze bijzondere overblijfselen uit het verre verleden kunnen genieten.