Tijdens de kerstvakantie is onze expo gesloten! Dit geldt dus voor 24 en 26 december 2025, en 31 en 2 januari 2026. Daarna zijn weer elke woensdag- en vrijdagmiddag geopend. Namens het gehele team van Centrum voor Archeologie: fijne feestdagen!
Zoekt u nog een last-minute Kerstcadeau? Kom dan langs bij Centrum voor Archeologie! Wij hebben begin dit jaar het boek Goed Gevonden uitgebracht. Dit boek staat boordevol archeologische vondsten en de interessante verhalen die erbij horen. Het boek is voor slechts €24,95 te koop.
Loop gerust binnen op woensdag- en vrijdagmiddagen tussen 14:00u en 16:30u om het boek (en de rest van onze winkel) te bekijken!
Zondag 7 december was de Dag van de Vrijwilliger. Onze vrijwilligers zijn van enorm belang en hun inzet wordt natuurlijk zeer gewaardeerd. Dit was een mooie gelegenheid om ze in het zonnetje te zetten. Namens de gemeente kwam gemeentesecretaris René Groen onze vrijwilligers toespreken en gaf iedereen een mooi cadeau mee. Nogmaals namens CAR: bedankt!
Loop gerust binnen op woensdag- en vrijdagmiddagen tussen 14:00u en 16:30u om het boek te bekijken!
In de december editie van Vondst van de Maand zijn de crematieresten van het prehistorisch grafveld aan de Leusderweg uit aan de beurt.
De nieuwe editie van de Kroniek komt maandag 1 december uit! Dit keer staan er 3 artikelen in het tijdschrift die zijn geschreven door medewerkers van Centrum voor Archeologie.
Als u nog iemand wil verassen met een cadeautje "uit Amersfoortse bodem", kom dan langs bij Centrum voor Archeologie! Wij hebben een aantal mooie replica's van echte Amersfoortse archeologische vondsten, zoals een spaarvarkentje, Mariategel en een bierpakketje met bierpul. We bieden ook boeken aan over Amersfoortse archeologie.
Nieuwsgierig? Kom vooral langs bij Westsingel 46 op woensdag- of vrijdagmiddagen tussen 14:00u en 16:30u. Dan zoeken we samen een mooi cadeau uit!
Vorige week waren de jaarlijkse Reuvensdagen! De Reuvensdagen is een archeologisch congres waar alle specialismen samenkomen. Sanne Beumer en Maarten van Dijk waren gevraagd om op de educatiemarkt te staan. Centrum voor Archeologie geeft namelijk ook les op de scholen van Amersfoort en dit was een mooi moment om dit met collega-archeologen te delen. Centrum biedt 3 lessen aan: Prehistorie in de Klas, Middeleeuwen in de Klas en Escapekist - Het Mysterie van de Jaarmarkt. Deze lessen zijn geschikt voor verschillende leeftijdsgroepen.
Meer weten of wilt u een les boeken? Mail archeologie@amersfoort.nl !
Op het terrein van het voormalige Rijks Opvoedings Gesticht (ROG) aan de Utrechtseweg zijn deze kettingen met pols- en enkelbanden aangetroffen. Na het ontwarren bleken er twee sets kluisterboeien of kromsluitboeien te zijn.
Na reinigen en ontroesten zijn de boeien gedateerd op de 19e-20e eeuw. De ketenen behoorden wellicht aan het ROG toe. In 1901 aanvaardde de Tweede Kamer een wet voor misdadige kinderen. Minister van der Linden wilde de dwangopvoeding volgens moderne inzichten organiseren. Er werden 4 normen vastgesteld, waarvan één luidde "opsluiting in het cachot met sluiting in hand- en/of voetboeien". Echter blijkt uit gestichtsverslagen dat in Amersfoort niet alle normen worden gehanteerd. Ook blijkt dat hier de uiterste straf, boeien, niet vaak werd opgelegd.
Gezien de staat waarin de Amersfoortse boeien werden gevonden, moeten ze reeds lange tijd in de grond hebben gelegen. Officieel werden de ROG’s met hun regels en voorschriften in 1961 opgeheven. Het lijkt echter dat in Amersfoort al in een eerder stadium van de uiterste straf werd afgezien.
Meer weten of de boeien in het echt bekijken? Kom langs op de open middagen op woensdag- en vrijdagmiddagen tussen 14:00u en 16:30u.
De dagen worden steeds korter, dus we doen sneller de lampen thuis aan. Dit deed ons denken aan een vondst: een olielampje. Want hoe verlichtten mensen hun huizen vroeger?
Tijdens de opgraving aan de Breestraat in 1984 is een olielampje uit de periode 1500-1750 gevonden. Samen met kaarsen en haardvuren, was dit voor een lange tijd dé bron van verlichting binnenshuis.
De olielampjes werden meegenomen door de Romeinen naar Nederland. Deze werden gevuld met olijfolie. Na de val van het Romeinse Rijk verdwenen de olielampjes als lichtbron. De olijfolie moest geïmporteerd worden en de lijnzaadolie die hier gemaakt werd, was te duur en minder goed bruikbaar als brandstof. Kaarsen werden de norm. Pas gedurende de 12e/13e eeuw zullen de lampjes terugkeren. Men vulde deze met vet, raap- en toch ook lijnzaadolie. Vanaf de 14e eeuw nam het gebruik sterk toe.
Olielampjes met 1 oor, zoals dit olielampje, waren bedoeld als wandlampje. Het onderste bakje was aan de achterkant afgeplat. Het oor hing aan een spijker en de afgeplatte achterkant tegen de muur. Deze vorm is typisch voor de periode van 1500-1750. Bij alle soorten olielampjes deden vodden dienst als lont.
Meer weten of het olielampje in het echt bekijken? Kom langs op de open middagen! We zijn open op woensdag- en vrijdagmiddagen tussen 14:00u en 16:30u.
In deze editie van Vondst van de Maand is dit Romeins kruikje de vondst die een maand lang in het spotlicht staat. Het kruikje dateert uit 130-200 na Chr., oftewel de Midden Romeinse Tijd. Het kruikje is gemaakt van gladwandig aardewerk.
In 1906 stuitte boer Kok met zijn schop op het kruikje toen hij op zijn land aan het werk was. Door de schopsteek viel het kruikje in grote scherven uiteen. Het zag er oud uit, dus ging meneer Kok ermee naar museum Flehite. De conservator vond het interessant en liet het voorwerp restaureren en in de collectie opnemen. Bijna 120 jaar later is het als Vondst van de Maand te bewonderen in het Centrum voor Archeologie.
Kom de Vondst van de Maand bekijken op de open middagen op woensdag- en vrijdagmiddagen tussen 14:00u en 16:30u.
We zijn inmiddels al een paar weken bezig met de herinrichting van de expo-ruimte en er is al veel veranderd! Elke woensdagochtend zijn we er met een team van 4 mee bezig. Er zijn thema's verplaatst, weggehaald en er zijn nieuwe thema's bijgekomen. Ook zijn er thema's uitgebreid, zoals het thema Tweede Wereldoorlog. Er is nu een algemene plank met WO2 vondsten en een speciale plank met vondsten uit Kamp Amersfoort. In het kort staat het verhaal van Kamp Amersfoort er nu ook bij. Hiernaast zijn we o.a. bezig met nieuwe vondstkaartjes te maken, nieuwe teksten bij de vondsten en thema's, en nog veel meer!
We blijven natuurlijk wel elke woensdag- en vrijdagmiddagen de open middagen organiseren. Jullie zijn van harte welkom om een kijkje te nemen bij de Amersfoortse stadsarcheologen! Openingstijden: 14:00u - 16:30u.
Bij de afbraak van een pand achter de Elleboogkerk is tussen de funderingen een complete Baardmankruik gevonden. Wat doet zo'n gaaf flesje onder een huis?
Baardmankruiken zijn genoemd naar het behaarde gezicht op de hals. In vroeger eeuwen waren ze populair, dit blijkt onder meer uit archeologische vondsten en 17e-eeuwse schilderijen.
Dit Amersfoortse exemplaar is vrijwel identiek aan een Engelse. Deze is op een soortgelijke plek gevonden en was gevuld met urine, menselijk haar, nagels, spijkers en spelden: een typische heksenfles.
Uit angst voor hekserij probeerde men op allerlei manieren zichzelf te beschermen. Een van de methoden was om een kruik bijvoorbeeld onder de grond, drempel of in de haard te verstoppen. Waarom juist een Baardmankruik? Waarschijnlijk houdt dit verband met de soort magie: het uitbeelden van de te betoveren persoon. De kruik stelt de te betoveren persoon voor, zo wordt de heks als het ware in de fles gelokt en onschadelijk gemaakt met scherpe voorwerpen.
Meet weten of in het echt bewonderen? Kom langs op de open middagen!
Goed nieuws! We hebben een nieuw beeldscherm in de expo-ruimte geïnstalleerd. Hier kunnen we jullie natuurlijk leuke dingen op laten zien als je de expo bezoekt!
We zijn elke woensdag- en vrijdagmiddag open tussen 14:00u en 16:30u. Tot dan!
Vandaag hebben we afscheid genomen van onze collega Theo. Hij is de afgelopen 6 jaar als vrijwilliger bij ons werkzaam geweest. Klussen was zijn specialiteit! Zonder hem was er bijvoorbeeld nooit zo'n mooie expo gekomen. Zijn nalatenschap zal nog lang zichtbaar zijn bij Centrum voor Archeologie. Theo, bedankt!
In 2005 stond archeoloog Milo Verhamme op een proefsleuvenonderzoek in Stoutenburg. Op deze plek werd in 1259 een kasteel gebouwd: een verdedigingswerk (motte) om de grens tussen het Sticht en Gelre te bewaken.
Milo vond in de gedempte grachten dit kleine kruikje van Steengoed. Het bleek een spinkruikje te zijn. Dit had een spinster met een koord om haar hals hangen om gemakkelijk water of kleurstof aan te brengen op de wol tijdens het spinnen.
Meer weten? Kom langs op de open middagen op woensdag- en vrijdagmiddagen, tussen 14:00u en 16:30u, om het kruikje te bewonderen. Ook kun je hier het volledige verhaal van de opgraving en het kruikje lezen.
We zijn vorige week begonnen aan de officiële herinrichting van onze expo-ruimte! Er wordt plaats gemaakt voor nieuwe thema's en er komt een vitrine voor een wisselexpositie. Verder houden we de details nog even geheim... Houd onze sociale media in de gaten voor meer updates en wanneer de nieuwe expo helemaal af is!
Op het kruispunt van folklore en archeologie is de dondersteen te vinden. Donderstenen (ook donderbeitels of donderbijlen) werden geacht aan de punt van een bliksemflits te zitten. Hoe was het anders te verklaren dat de bliksem een boom kon splijten als er niet een bijl aan te pas kwam?
Het idee dat bij iedere bliksemflits een scherpe hamer (denk aan de dondergod Thor/Donar) door de lucht vloog, is wijd verspreid over de wereld geweest en van alle tijden.
De dondersteen uit de collectie van Centrum voor Archeologie is een stenen bijl die gevonden is bij een opgraving in 2007 op een perceel langs de Hogeweg. Het is een puntgave gepolijste stenen bijl gemaakt van kwartsiet. Dit bijl-type stamt ergens uit het Midden- tot Laat-Neolithicum (ca. 5400 tot 4000 jaar geleden).
Meer weten? Kom langs op woensdag- en vrijdagmiddagen tussen 14:00u en 16:30u.
Afgelopen weekend vonden de Open Monumentendagen plaats. Het was een groot succes! Het Archeologisch Centrum heeft meer dan 1100 bezoekers mogen ontvangen. Wij hebben enorm genoten, tot volgend jaar!
In deze editie van onze Vondst van de Maand zijn deze haardsteen met een gevleugeld hert de vondst die een maand lang in het spotlicht staat. De haardsteen dateert uit de late middeleeuwen.
Wat een haardsteen aan licht brengt, is meer dan slechts een afbeelding. vaak schuilt er achter de voorstelling een rijkdom aan symboliek. daar vertellen we deze maand meer over.
Kom de Vondst van de Maand bekijken op de open middagen op woensdag- en vrijdagmiddagen tussen 14:00u en 16:30u.
Onze medewerker Margreet van Til heeft een interessant stuk geschreven op onze website voor de Open Monumentendagen, genaamd Van Grondspoor naar Reconstructie.
Erfgoed en Architectuur, Gebouw(d) om te blijven. Maar, niet alle gebouwen blijven, zeker niet als het gaat om prehistorische boerderijen die gemaakt werden van hout, riet en leem. Bovengronds is er op een gegeven moment niets meer van over. Wat rest zijn de grondsporen, verkleuringen in de grond van waar ooit de palen gestaan hebben die samen de plattegrond van de boerderij vormen.
Je leest het volledige stuk op de website.
De nieuwe editie van Kroniek is uit! Dit keer staan er 2 artikelen in het tijdschrift die zijn geschreven door medewerkers van Centrum voor Archeologie.
Op zaterdag 13 en zondag 14 september zijn de jaarlijkse Open Monumentendagen. Een prachtige gelegenheid om bijzondere gebouwen en andere monumenten te bezoeken. Het thema van dit jaar is Erfgoed & Architectuur: Gebouw(d) om te blijven.
Het Archeologisch Centrum - gevestigd in een monument - doet ook altijd mee. Onze medewerkers vertellen je graag over wat de stadsarcheologen zoal doen en vinden, beantwoorden al je vragen over archeologie en er zijn activiteiten voor kinderen. Je bent van harte welkom om ons te bezoeken!
Openingstijden: zaterdag van 10u tot 17u & zondag van 12u tot 17u.
Adres: Westsingel 46, Amersfoort.
Meer informatie: https://www.openmonumentendag.nl/
Eind vorige week kregen we het bericht dat we Aagje weer konden ophalen. En dat hebben we natuurlijk meteen gedaan, want wij misten haar enorm. Een vrolijk weerzien, Aagje heeft gelukkig weer wat kleur op haar gezicht. Vanaf nu zit ze weer voor het raam van het Centrum voor Archeologie. Kom je snel weer eens bij haar langs?
In deze editie van onze Vondst van de Maand zijn deze zwartgeblakerde stukken houtskool de vondst die een maand lang in het spotlicht staat. Het houtskool is in 2023 gevonden tijdens de opgraving aan de Leusderweg.
Op het eerste gezicht lijkt het misschien niet zo spannend: zwarte
brokken houtskool, verspreid in een grafkuil. Maar schijn bedriegt. Want wat we
vonden in grafkuil 4 bleek allesbehalve gewoon. Deze houtskoolresten
vertellen een indrukwekkend verhaal over een eeuwenoud crematiegebruik. We nemen
je graag mee in de wondere wereld van prehistorisch brandhout!
Kom de Vondst van de Maand bekijken vanaf maandag 4 augustus op de open middagen op woensdag- en vrijdagmiddagen tussen 14:00u en 16:30u.
Vandaag hebben we onze archeologische rondwandeling door de binnenstad van Amersfoort met enkele collega's uit het stadhuis gedaan, waarbij ze te zien krijgen hoe op bepaalde plekken in de stad archeologische onderzoeksresultaten in het stadsbeeld zichtbaar zijn gemaakt. Of zelfs 'beleefbaar', zoals hier in het Zocherplantsoen Noord, waar enkele enthousiaste deelnemers de brug nemen om met droge voeten een archeologische waterloop over te steken.
Onze restaurator Jos heeft zich de afgelopen tijd bezig gehouden met de restauratie van een laatmiddeleeuwse drinkuit. Op de bovenrand na is de drinkuit volledig gerestaureerd. De bovenrand is niet gerestaureerd omdat dit erg moeilijk is en er ontbreekt informatie over de vorm.
Een drinkuit is een smalle beker met een onstabiele voet. Omdat het onmogelijk is om de beker neer te zetten zonder dat deze omvalt, moet de inhoud wel in één teug worden leeggedronken. De drinkuit werd gebruikt bij drinkspelletjes, daarbij moest de beker zo snel mogelijk worden leeggedronken.
Meer weten? Kom langs op de open middagen op elke woensdag en vrijdag, tussen 14:00u en 16:30u.
De mini expositie is vandaag te zien bij Boekhandel Veenendaal, entree gratis! In de expo kunt u een aantal vondsten uit ons boek Goed Gevonden in het echt bewonderen. Uiteraard kunt u het boek daar ook kopen, voor slechts €24,95!
Gister was helaas de laatste dag van Louis. Hij kwam ooit binnen als stagiair en is een aantal jaar bij ons in dienst geweest als GIS-specialist. Hij hield zich onder andere bezig met de beleidskaarten van de buurtgemeenten van Amersfoort. We gaan hem enorm missen en wensen hem veel geluk en succes bij zijn volgende baan!
Ontdek de vondsten uit het boek Goed Gevonden in het echt! Dit is een unieke kans om te vondsten die in dit boek beschreven staan in het echt te zien. Van een prehistorische bijl tot aan granaatscherven van 200 jaar oud, voor iedereen valt er wat nieuws te ontdekken. Ben je nieuwsgiering geworden? Kom de expositie 19 juli t/m 30 augustus 2025 bij Boekhandel Veenendaal (Langestraat 33) bekijken.
Goed Gevonden is het sluitstuk van het feest
rond het 40-jarig bestaan van het Centrum voor Archeologie van Gemeente
Amersfoort. Het werk biedt aan de hand van veertig unieke archeologische
vondsten die in de afgelopen decennia in Amersfoort zijn opgegraven een unieke
kijk op het verleden van Amersfoort en de mensen die hier leefden. Goed
Gevonden is te koop voor slechts € 24,95!
Op de locatie waar nu het sportcomplex Amerena aan de Hogeweg te vinden is, werd tijdens een opgraving een glazen lens aangetroffen. Het gaat om een kleine schijf van glas, 6 cm in doorsnede en licht bol aan beide zijden: een zogenaamde ‘biconvexe’ lens. Waar heeft deze voor gediend? Is ie afkomstig van een bril, een microscoop of misschien een sterrenkijker? Nee: hij is uit een verrekijker, denken we…
Kom de lens bekijken bij ons op Westsingel 46, op woensdag- en vrijdagmiddagen tussen 14:00u en 16:30u!
Vrijdag 27 juni was het eindelijk zo ver: Het Grote ArcheoScience Fest! Met een aantal collega's waren wij aanwezig om verschillende lezingen en workshops te bekijken.
Dit kennisfestival stond in het teken van het delen van expertise, data en innovatieve tools. Naast de gezellige sfeer, was volgens Merel (tweede van rechts) de samenkomst van de verschillende expertises en het leggen van nieuwe contacten het leukst aan het festival. Al met al een geslaagde dag, complimenten naar de organisatie. Hopelijk tot volgend jaar!
Afgelopen weekend vonden de Nationale Archeologiedagen plaats. Naast de Open Middag op vrijdag, organiseerden wij op zaterdag ook de Publieksmiddag: Terug Naar de Leusderweg.
Het was een erg geslaagde middag en het was leuk om de vrijwilligers die bij de opgraving hebben geholpen weer te spreken. De bezoekers konden ook het gedrukte opgravingsrapport kopen als aandenken en om de resultaten nog eens goed te kunnen lezen.
Eén van de bezoekers zei: "Het was een prachtige presentatie van het rapport over de opgraving aan de Leusderweg. Zowel qua vormgeving als qua inhoud een genot om naar te luisteren."
Wij willen graag alle bezoekers bedanken voor hun komst en hopelijk tot ziens bij het volgende evenement!
Kon u er niet bij zijn? Niet getreurd, het gedrukte rapport is zo lang de voorraad strekt nog steeds te koop. U kunt het rapport kopen voor slechts €2,50, bij ons aan Westsingel 46 op woensdag- en vrijdagmiddagen tussen 14:00u en 16:30u.
De nieuwe editie van Kroniek is uit! Dit keer staat een artikel van Centrum voor Archeologie op de voorpagina: Rommelenburg boven water.
Deze maand is een aardewerk kom als Vondst van de Maand te zien in de expositie van Centrum voor Archeologie. Het voorwerp is in 2023 bij een opgraving aan de Leusderweg gevonden. Deze kom is een bijgift van een crematiegraf en dateert uit ca. 2465-2288 v. Chr.
Kom het kommetje bekijken op woensdag- en vrijdagmiddagen tussen 14:00 en 16:30 bij ons op Westsingel 46.
Vanaf nu zijn deze mooie keramieken bekers te koop! Het is een replica van een Middeleeuwse bier/wijn beker. Deze zijn van binnen geglazuurd, dus je kunt eruit drinken!
De bekers zijn voor €12,50 per stuk te koop. Loop gerust binnen bij ons op de woensdag- en vrijdagmiddagen tussen 14:00u-16:30u.
Universiteitsbibliotheek Heidelberglaan 3 Utrecht
Tijdens het PAN-event kan je onder andere:
