De waterlopen in de binnenstad

1984-2024: 40 JAAR CENTRUM VOOR ARCHEOLOGIE

Amersfoort is de plek waar de beken uit de Gelderse Vallei samenkomen en als de Eem verder stromen naar zee. En Amersfoort was ook de plek waar je die beken of de Eem over kon steken. De naam van onze stad is afgeleid van 'voorde' (doorwaadbare plaats) door de 'Amer', de oude naam van de Eem. Maar hoe liepen die waterlopen precies? En waar was die doorwaadbare plaats?

De plek waar nu Amersfoort ligt is waarschijnlijk al duizenden jaren een kruispunt van de doorgaande routes van oost naar west en van noord naar zuid. Vanaf de Vroege Middeleeuwen worden Amersfoort en de voordes steeds belangrijker. Waarschijnlijk was er niet één doorwaadbare plaats, maar meerdere. De kruising van de Bloemendalsestraat met het Havik lijkt een goede plek. Of de kruising van de Langestraat met de Zuidsingel/Weverssingel.

Als het veel regende, stroomde er veel water door de beken en de Eem naar zee. Omdat bij Amersfoort al die beken samen komen, waren er vaak overstromingen. We weten inmiddels dat de stad en de bewoners al in de Middeleeuwen grachten gegraven hebben, zodat het water beter en sneller weg kon. Er zijn geen middeleeuwse kaarten van de stad. Er is dan ook heel lang discussie geweest over de vraag welke waterlopen in de binnenstad natuurlijk zijn en welke zijn gegraven. Wij hebben bij onze opgravingen in de afgelopen 40 jaar het antwoord op een deel van die vragen gevonden. Zo stroomde de Eem ongeveer op de plek van de Herenstraat. Ook delen van de Zuidsingel en de Weverssingel liggen op dezelfde plek als vroeger de Eem. Die zijn dus niet gegraven. En de rivier stroomde op de plek waar nu het Havik ligt. Bovendien hebben we ontdekt dat de Kortegracht gegraven is.

Tip: klik op de foto van het krantenartikel om het te lezen.\