Prehistorische grafheuvels in de Stompert

Langs de van Weerden Poelmanweg van Soestduinen naar Soesterberg vinden we ter hoogte van parkeerplaats De Bergjes het natuurgebied de Stompert. In dit bos liggen tussen de heideveldjes en stuifduinen ook acht bijzondere heuvels verborgen. Het zijn prehistorische grafheuvels; heuvels opgeworpen over het lichaam van een overleden persoon. De dode werd begraven met wapens of werktuigen en een rijk versierde aardewerken beker met daarin voedsel of drank. De heuvels werden opgeworpen met zand en gras- en heideplaggen en waren oorspronkelijk met een greppel of palenkrans omgeven. De grafheuvels in de Stompert zijn opgeworpen in de late steentijd (laatneolithicum, ca. 2900-2000 voor Chr.) toen de doden nog begraven werden. Gedurende de bronstijd (2000-750 voor Chr.) en ijzertijd (750-50 voor Chr.) werden de doden niet langer begraven, maar gecremeerd. De verbrande resten werden in een urn of in een doek gedaan, waarna deze in een reeds bestaande grafheuvel werd bijgezet. Er was dus sprake van een continu besef van de functie en betekenis van deze grafheuvels. Na de ijzertijd raakten de heuvels echter meer in de vergetelheid en werden deze heilige of misschien wel griezelige plaatsen met rust gelaten. In 1989 werden plannen ontwikkeld om van het gebied een militair oefenterrein te maken. Enige alerte burgers wezen de gemeente echter op het historisch belang van dit deel van Soest, waarna medewerkers van de toenmalige Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek acht heuvels onderzochten. Opnieuw werd vastgesteld dat het hier om een grafheuvelcomplex ging en daarmee waren de militaire plannen van de baan. De grafheuvels vormden ooit markante herkenningspunten in het relatief vlakke heidelandschap. Heide heeft inmiddels grotendeels plaatsgemaakt voor aangeplant bos. Een inspectie in 2011 liet ons zien dat een aantal heuvels sterk aangetast was door konijnengangen en door bomen waarvan de wortels bij het omwaaien soms de halve heuvel meegesleurd hadden. Ook het vroegere archeologisch onderzoek had haar sporen nagelaten. De heuvels zijn in het verleden beroofd van de grafgiften. De oorspronkelijke graven met het lijksilhouet van de overledene zijn nog wel aanwezig onder de heuvels. In 2013 hebben we acht grafheuvels in de Stompert opgeknapt met behulp van de gemeente Soest en de boswachter. Hierdoor zijn de heuvels weer beter herkenbaar en blijven deze bijzondere monumenten bewaard voor de toekomst. Ze zijn nu ook mooi zichtbaar voor wandelaars in het gebied. Afgelopen week werd op de parkeerplaats De Bergjes, bij de ingang naar de Stompert, een informatiebord over de grafheuvels onthuld door Soester wethouder van Recreatie mevr. Yvonne Kemmerling.