Archeologische vondsten Richelleweg, Soesterberg

Aan de Richelleweg in Soesterberg ontwikkelt de Gemeente Soest een nieuw bedrijventerrein. Jarenlang stond het gebied bekend om de tankbaan van defensie die hier lag. Waar tot voor kort ronkende tanks raasden, rijden nu vrachtwagens. Om de recente geschiedenis van dit stukje Soesterberg levend te houden, heeft de ovale hoofdstraat van het bedrijventerrein de naam Centurionbaan gekregen; een verwijzing naar haar militaire geschiedenis. Dat de militaire geschiedenis van de Richelleweg een stuk verder terug gaat, is gebleken uit enkele archeologische vondsten die er zijn gedaan tijdens het bouwrijp maken van het terrein. Enkele van deze vondsten worden nu tentoon gesteld in het Gemeentehuis van Soest.

 

De oudste vondst die is gedaan, is een granaat uit de tijd dat het Frans-Bataafse leger van Napoleon in de buurt van Soesterberg gelegerd was, rond 1804. Het was dit leger dat ook de Piramide bij Austerlitz maakte. Het betreft een ijzeren 22-ponder granaat met een doorsnede van 140mm, wat overeenkomt met een 145mm kaliber mortier. De granaat was oorspronkelijk gevuld met springstof en voorzien van een trage lont in de ontstekingsbuis. Dit type granaat is lange tijd in gebruik geweest. Vanaf het eind van de 16^de eeuw tot het eind van de 19^de eeuw was het een populair oorlogsmiddel. De granaat werd door de mortier afgeschoten met een hoge, kromme baan, om – eenmaal op de grond – tot ontploffing te komen. De ontploffing heeft niet plaatsgevonden, omdat de lont gedoofd is voordat het kruit is bereikt. Het nog aanwezige kruit is recentelijk uit de granaat gespoeld.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is er mogelijk gevochten rond de Richelleweg, aangezien heel Soesterberg inmiddels een militair centrum was geworden, met de komst van de vliegbasis en diverse andere bases. Er waren enkele loopgraven aanwezig aan de Richelleweg en er zijn enkele plastic en metalen identiteitsplaatjes van Nederlandse militairen gevonden. De Duitsers bouwden aan de Richelleweg een afweergeschut en enkele bunkers en schuilplaatsen, ter bescherming van de vliegbasis. De legerplaats is in 1944 door de Duitsers verlaten en is vrijwel direct na de Tweede Wereldoorlog verwoest. Tijdens het korte archeologische onderzoek zijn nog vele resten van funderingen gevonden van de bunkers. Er zijn ook enkele Duitse vondsten gedaan, zoals een blikje nivea-crème, kabelhaspels en bierflessen. Tevens werden er enkele vondsten gedaan, waarvan we niet weten of ze van Nederlandse of Duitse militairen waren, zoals een zakmes, zakhorloge, laarsspoor, kandelaar, riemgesp, en knoop met knoopslede. De knoopslede werd gebruikt om losse knopen op te leggen om ze zo te poetsen. De vondsten zijn nog tot het eind van de zomer in het Gemeentehuis van Soest te zien!