plaatsing Afvalcontainers Langestraat

De laatste ondergrondse afvalcontainers worden alweer geplaatst in de Langestraat. Tijdens deze werkzaamheden kijken onze archeologen mee; op zoek naar meer informatie over de knuppelweg. Bij een vorige opgraving in de Langestraat werd een stuk van een knuppelweg gevonden. Deze bijzonder interessante vondst geeft aanleiding om te kijken of er bij deze graafwerkzaamheden nog meer informatie verzameld kan worden over de knuppelweg.

De Schammer opgravingen

De Schammer, vlakbij de oude kern van Stoutenburg in Leusden, heeft de afgelopen jaren een flinke verandering ondergaan. Er ligt nu een hockeycomplex, er zijn  wandel- en fietspaden aangelegd en er is meer ruimte voor water gecreëerd. Voordat deze ingrijpende plannen gerealiseerd konden worden, heeft het Centrum voor Archeologie er tussen 2007 en 2010 verscheidene archeologische onderzoeken uitgevoerd. Uit een voorafgaand bureauonderzoek was namelijk gebleken dat op deze locatie veel archeologische resten in de bodem konden zitten. Meteen nadat archeologen waren begonnen met het graven van lange smalle sleuven, bleek al dat die boordevol zaten met archeologische sporen. Vervolgens werden grote delen tussen die sleuven, waar de archeologische sporen zaten, helemaal opgegraven.

Verspreid over het opgravingsterrein zijn sporen aangetroffen die getuigen van bewoning uit de Steentijd, Bronstijd, IJzertijd, Late Middeleeuwen en Nieuwe Tijd (zie tijdlijn hiernaast). De sporen van palen, greppels, sloten, water- en afvalkuilen die de archeologen hebben aangetroffen behoorden aan ten minste 10 boerenerven, die zelf weer bestonden uit boerderijen en bijgebouwen. Na afloop van het archeologisch onderzoek zijn alle vondsten gewassen, bestudeerd en gedocumenteerd. Tezamen met alle gevonden sporen vertellen zij het tot nu toe onbekende verhaal van ruim 4000 jaar Schammer!

Om dit verhaal met het publiek te delen is er nu een kleine expositie over de opgraving in de Schammer gemaakt. In de ontvangstruimte van het Gemeentehuis Leusden is tot medio januari 2014 een selectie van de meest bijzondere archeologische vondsten van de Schammer te zien. Het Gemeentehuis Leusden is gevestigd op ’t Erf 1, te Leusden. De openingstijden zijn maandag tot en met vrijdag van 9:00 tot 17:00; op woensdag ook van 9:00 tot 20:00 uur.

De open dag op De Schammer werd goed bezocht.

Maand van de Geschiedenis

Deze maand staat onze Scheplog-vitrine in het teken van het thema Vorst & Volk. Het thema gaat niet alleen over het Koninkrijk der Nederlanden en de Oranjes, maar ook over andere vorsten en leiders die Nederland heeft gekend.
Aan de hand van rijk versierde vondsten hopen wij de bezoekers over de geschiedenis hiervan op een toegankelijke manier te informeren.

Open middag: iedere woensdag van 14.00 uur  - 16.00 uur.
Van harte Welkom!

Aanleg riool Achterveld archeologisch begeleid

De afgelopen dagen heeft het centrum voor archeologie de aanleg van een riool in Achterveld begeleid. Het riool werd twee a drie meter onder het maaiveld geplaatst, en bij de aanleg zouden eventuele archeologische resten kunnen beschadigen of  geheel verloren kunnen raken. Bovendien kwam het riool in een dekzandrug  te liggen. Een dekzandrug is een van nature hoger gelegen zandkopje. Dit zand is in de vorige IJstijd (70.000-10.000 jaar geleden) door poolwinden hier terecht gekomen, en ligt als een soort deken over het land heen (vandaar de naam dekzand).  In de prehistorie waren dergelijke hoge en droge plekken een geliefde plek voor bewoning. Al met al meer dan genoeg reden voor een archeologische begeleiding.

Vooralsnog leverde het de archeologische begeleiding geen sporen op, en drijven de drollen in Achterveld binnenkort tussen de 70.000 - 10.000 jaar oude zandkorrels alvorens ze de rioolzuiveringsinstallatie bereiken. 

Kijkers bij de Schans

Onze archeologen die sinds maandag een opgraving hebben bij de schans - zie bericht van gisteren - hebben veel kijkerspubliek.....

Archeologen op de Schans

Amersfoort heeft in het verleden een belangrijke rol gespeeld in de verdediging van (Midden) Nederland. Ten noorden en (zuid)oosten van de stad loopt namelijk de Grebbelinie, een 18^de eeuwse verdedigingslinie tussen Rhenen en Spakenburg. De linie moest Nederland (toen nog de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden) beschermen tegen de inval van vijanden. Bekende zichtbare overblijfselen van de Grebbelinie zijn de liniedijk en de overblijfselen van forten en schansen. De Grebbelinie was een zeer ingenieus verdedigingswerk, dat ook zwaar leunde op een goede waterhuishouding. Via allerlei sluizen en kanaaltjes, kon het land ten oosten en noorden van de liniedijk onder water gezet worden, om zo de vijand te vertragen. Deze inundatie heeft ook zijn sporen achter gelaten. Archeologen van het CAR voeren op dit moment een klein onderzoek uit ter hoogte van de Schans, vlakbij het nieuwe ziekenhuis aan de Maanweg. Hier worden de komende jaren de bestaande dijken van de Eem verbeterd. Hiervoor dienen enkele nieuwe sloten gegraven te worden. De archeologen stuiten op diverse sporen die te maken lijken te hebben met de oude waterhuishouding van de Grebbelinie. Op de foto’s zijn sporen van houten oeverbeschoeiing van een sloot te zien. De archeologen moeten snel werken, want de al lang geleden dichtgegooide sloten, zijn onder de grond nog steeds watervoerend. Natte voeten gegarandeerd dus!!

Archeologen van het Car op bodemcursus

Vaak wordt gedacht dat archeologen alleen geïnteresseerd zijn in vondsten, maar niets in minder waar. We proberen een reconstructie te maken van hoe de mensen in een bepaalde periode op een specifieke locatie leefden. Vondsten spelen hier natuurlijk een grote rol bij, maar minstens zo belangrijk is om het landschap waarin men leefde te begrijpen en reconstrueren. In het voorjaar van 2012 hebben diverse archeologen van het CAR een bodemcursus gedaan, waarbij hen alles geleerd werd over de vorming van het landschap in Midden-Nederland. Afgelopen week hebben zij tijdens een vervolgcursus door twee geologen specifiek naar de bodem in de regio Amersfoort gekeken. Amersfoort ligt namelijk in een regio die gekenmerkt wordt door verschillende bodems. In het noorden, rond Spakenburg en Bunschoten, bevinden zich natte veen- en kleigronden. Amersfoort zelf ligt op de overgang van deze natte gronden naar de hoge en droge stuwwal (Utrechtse Heuvelrug), en – richting Leusden – naar de Gelderse Vallei, waar het landschap wordt gekenmerkt door beekjes en dekzandruggen. Al deze landschapstypen werden vroeger op een andere manier gebruikt door de mens. Of mensen ergens konden wonen, jagen of akkeren hing namelijk sterk af van het soort bodem die er op dat moment aanwezig was. Tijdens de cursus werden grondboringen gedaan en werd gekeken of te herleiden is of een bodem geschikt was voor bewoning in bijvoorbeeld de Prehistorie of de Middeleeuwen. De combinatie van geologische en archeologische kennis zorgde voor leuke discussies, en vooral tot een mooie reconstructie van hoe het landschap hier gevormd is en er door de vele eeuwen heen heeft uitgezien.

Open Monumentendag

Zaterdag 14 september was het weer zover; monumenten waren weer open gesteld voor publiek. Zo ook het pand van de archeologen aan de Langegracht. Voor het thema: Macht en Pracht waren mooie stukken te zien in de vitrinekast. Zo ook de steengoed kan van het het geslacht Caldenborg - zie de Kroniek september 2013, waarin één van onze vrijwilligers een artikel heeft geschreven over het voorname geslacht Van Caldenborg - met daarop een afbeelding van het familiewapen. Veel geinteresseerde bezoekers hebben we mogen ontvangen en vele vragen hebben we beantwoord over archeologie in het algemeen.

Historisch cafe

Gistermiddag was er weer een historisch café en deze keer was het onze beurt om een praatje te verzorgen. Eén van onze projectarcheologen vertelde over de opgraving van het knuppelpad in de Langestraat. Deze middeleeuwse weg - opgebouwd uit houten stammetjes - is bij diverse opgravingen op locaties waar nu de ondergrondse afvalcontainers staan, waargenomen. De zaal was erg geinteresseerd en onze archeoloog kreeg positieve reacties na zijn verhaal. Na zijn verhaal was het tijd het glas te heffen.

Archeologie 'zwaar werk'

Gisterochtend hebben de veldwerkers een training 'omgaan met fysieke belasting' gehad. Hoe til je zonder door je rug te gaan? Hoe kun je het beste scheppen? Wanneer moet je van houding wisselen? Praktische oefeningen waren onderdeel van deze trainingsochtend, zoals op de foto te zien is.