Grafheuvels voor dag en dauw

Het was vroeg. Heel erg vroeg. Eén van onze archeologen moest afgelopen maand om 7 uur in de ochtend op de Stompert in Soest een radio-interview geven voor RTV Utrecht. Gelukkig ging het interview over de prehistorische grafheuvels aldaar. Daar komt hij zijn bed wel voor uit.

Vanwege een nieuw onderzoekje naar grafheuvels in Lage Vuursche (Gemeente Baarn), werd ook het CAR gebeld; of ze iets over grafheuvels wilden vertellen. Dat wilde de regio-archeoloog wel. Dus stond hij voor dag en dauw de journalist te woord, te midden van de acht laat-neolithische grafheuvels in de bossen van Soest

Terwijl de zon opkwam, de spinnenwebben in de heide glinsterden en de vogels tjirpten konden de vroege luisteraars van RTV Utrecht genieten van een introductie op deze bijzondere monumenten van zo'n 4000 jaar oud.

Voor de nieuwsgierigen: de grafheuvels liggen langs een wandelpad dat vanaf parkeerplaats De Bergjes aan de Van Weerden Poelmanweg in Soest het bos in loopt. Aan het begin van het wandelpad staat een informatiebord over de grafheuvels.

Is it a bird?

We schrijven het jaar 2016, tegen het einde van een zinderende zomer. Op de opgraving aan de Stovestraat en Valkenstraat wordt ondanks de hitte hard gewerkt. Dan vliegt er plotseling een klein glimmend object over de opgraving. Is het een vogel? Is het superman? Nee, het is een drone!

 

De opgraving is inmiddels afgerond en de foto’s die met de drone zijn gemaakt, zijn ondertussen bij de archeologische dienst terecht gekomen. Vanuit grote hoogte hebben we nu een fraai overzicht van de opgravingsputten, de sporen…. en zien we ook of iedereen daadwerkelijk hard aan het werk is.

VOC-wijn voor een prikkie

We schrijven het jaar 1748, rond de jaarwisseling. Het koopvaardijschip ‘Amsterdam’, gebouwd op de VOC-werf te Amsterdam, staat op het punt van vertrek naar de Oost. Het schip wordt beladen met ballast, zoals bakstenen en kanonnen, maar vooral ook met handelswaar en gebruiksartikelen voor de Oost, waaronder 27 kisten zilver en een aantal flessen met kostelijke wijn. Na belading en inscheping op de rede van Texel vaart het met schipper Willem Klump en 203 opvarenden, waaronder 127 soldaten en 5 passagiers, op 8 januari 1749 uit voor zijn eerste reis.

Wegens een hevige zuidwesterstorm lukt het niet om van Texel zuidwaarts te varen. Tijdens een derde poging zoekt schipper Klump de bescherming van een baai bij het Engelse Hastings. Het schip raakt een zandbank en verliest het roer waardoor de schipper zich op 26 januari genoodzaakt ziet om de Amsterdam op het strand te zetten, en zo te proberen de bemanning en het schip van de ondergang te redden.

De bemanning slaagt erin aan land te komen en het meeste zilver mee te nemen. Plunderaars storten zich echter vrijwel onmiddellijk op het schip. Na enige dagen van plunderingen wordt de situatie door Engelse troepen onder controle gebracht. De VOC doet nog verwoede pogingen om het schip te redden, maar alles blijkt tevergeefs: de Amsterdam zinkt weg in de klei en wordt overspoeld door het water. Ze ligt daar tot de dag van vandaag (foto).

Behalve dit mooie, maar treurige verhaal rest weinig meer van deze gebeurtenis. Maar we wekken het verhaal weer tot leven. De Stichting Archeologie Amersfoort heeft namelijk de wijn die de Amsterdam aan boord had, laten 'namaken'.

Middels onderzoek door het TNO in Delft leerden we dat de flessen gevuld waren met Monbazillac uit 1747. Met diezelfde zoete witte wijn werd ook de kopiefles gevuld. Deze VOC wijn is er een van 2005, gemaakt door Dominique Vidal van Château Fonmourgues.

Deze fles wijn is - inclusief houten kistje en informatiefolder -  tijdelijk voor €25,- verkrijgbaar bij het CAR.

Scheplog jubileert

 

 

Hoera! tijd voor een feestje: Scheplog is vandaag 10 jaar oud. Althans: het is nu 10 jaar geleden dat het eerste scheplogbericht de digitale wereld in werd geslingerd en de proefperiode van drie maanden van start ging. Later, op 26 januari 2017, is Scheplog officieel gelanceerd en heeft sindsdien veel mensen bereikt.

De meeste bezoekers (63%) komen uit Nederland, dat was te verwachten, maar grappig genoeg komen er ook veel uit de Verenigde Staten (11%). Op de derde plaatst staat België (5%).

Het zijn vooral de berichten over onze opgravingen (zoals laatst die over het onderzoek aan de Stovestraat) de die veel bezoekers trekken, maar gek genoeg is het bericht van maandag 4 februari 2008 genaamd 'Overleg' het aller-allermeest bezocht. Hoe kan het dat zo'n saai bericht de meeste kijkers heeft gekregen? Jullie blijven ons verbazen...

Cheers!

Nationale Archeologiedagen - Workshop voor kinderen vervalt!

Wegens te weinig aanmeldingen gaat de workshop voor kinderen komende zaterdag helaas niet door. De aanmelding hiervoor is gesloten. Maar....morgenavond gaat de flitslezingenavond wel door en de grafheuvelfietstocht op komende zaterdag ook! Er zijn nog een paar plekken voor deze evenementen; zie www.nationalearcheologiedagen.nl voor het programma en de details! Of lees de eerdere berichten van deze week terug op scheplog. Iedereen veel plezier op de Nationale Archeologiedagen!

Vanmiddag - Vondsten determineren!

We zitten er klaar voor....


Iedere woensdagmiddag kunt u tussen 14 en 16:30 uur het Centrum voor Archeologie (Langegracht 11) bezoeken om de collectie archeologische vondsten te bewonderen en archeologen aan het werk te zien. Deze middag zit - in het kader van de Nationale Archeologiedagen - een team aan specialisten voor u klaar om archeologische vondsten die u zelf gedaan heeft te determineren. Heeft u al jaren een vondst thuis liggen en wilt u weten wat het is? Kom dan deze woensdagmiddag bij ons langs. Voor vinders van alle leeftijden! Kosten: gratis.

Nationale Archeologiedagen: het volledige programma

Het Centrum voor Archeologie van de Gemeente Amersfoort en de AWN (Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie) afdeling Vallei en Eemland organiseren in het kader van de Nationale Archeologiedagen diverse activiteiten in en om Amersfoort:

Woensdag 12 oktober: Archeologisch spreekuur. Iedere woensdagmiddag kunt u tussen 14 en 16:30 uur het Centrum voor Archeologie bezoeken om de collectie archeologische vondsten te bewonderen en archeologen aan het werk te zien. Deze middag zit een team aan specialisten voor u klaar om archeologische vondsten die u zelf gedaan heeft te determineren. Heeft u al jaren een vondst thuis liggen en wilt u weten wat het is? Kom dan deze woensdagmiddag bij ons langs! Voor vinders van alle leeftijden!

Vrijdag 14 oktober: Flitslezingen over Amersfoort en omstreken. Op deze lezingenavond zullen archeologen in een reeks bondige lezingen ingaan diverse regionale archeologische onderwerpen. Tijd: 19.30-22.00 uur. Aanmelding: beperkt aantal plekken beschikbaar. Voorinschrijving vanwege het beperkte aantal plaatsen verplicht, aanmelden via: awn.afd14@gmail.com onder vermelding van ‘lezingenavond’. Kosten: gratis.

Zaterdag 15 oktober: Grafheuvel fietstocht. Ontdek tijdens deze fietstocht georganiseerd door AWN het grafheuvellandschap van Amersfoort. De fietstocht wordt begeleid door grafheuvelexperts van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en medewerkers van de AWN. Aanvang: 10.30 uur. Verzamelen met eigen fiets op het plein voor de ingang van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Einde fietstocht op locatie De Stompert bij De Vlasakkers: ca. 13.30 uur. Er dient zelf voor een lunch gezorgd te worden. Tijd: 10.30-13.30 u Aanmelding: Beperkt aantal plekken beschikbaar. Voorinschrijving verplicht, aanmelden via: awn.afd14@gmail.com onder vermelding van grafheuvelfietstocht. Kosten: gratis

Zaterdag 15 oktober: Workshop voor kinderen. Altijd al eens echte archeologische vondsten in handen willen hebben, en zelf onderzoek willen doen als een archeoloog? Grijp dan je kans en doe mee aan deze workshop onder begeleiding van de stadsarcheologen. Gericht op kinderen uit groep 6 tot en met 8. Er zijn twee workshops gepland: om 13 en 14 uur. Duur workshop circa 50 minuten. Aanmelding: beperkt aantal plekken beschikbaar. Voorinschrijving verplicht, aanmelden via archeologie@amersfoort.nl onder vermelding van workshop. Voor meer informatie over de activiteiten kunt u terecht op http://www.archeologiedagen.nl en natuurlijk hier op Scheplog

Vondst van de Maand oktober: De zegelstempel van Evert

Stel, je bent burgemeester of wethouder van Amersfoort in de 16^de eeuw, en je wilt een belangrijk document ondertekenen. Maar de handtekening is nog niet uitgevonden. Wat doe je dan? Vroeger hadden ze daar een slimme oplossing voor: de zegelstempel.

Eén keer in de zoveel tijd doe je als archeoloog een vondst die je intrigeert. Op de opgraving aan Achter de Kamp (2006) verraadde een luide ‘piep’ van de metaaldetector een stuk metaal in de grond. Eenmaal uit de grond gepeuterd, bleek het om een loden zegelstempel te gaan. Een zeer persoonlijke vondst. De naam van de eigenaar staat er zelfs op! Maar wie was deze eigenaar?

De hele maand oktober is deze bijzondere vondst als Vondst van de Maand in het Centrum voor Archeologie te zien. De aanwezige medewerkers staan klaar voor verdere toelichting.

Workshop archeologie - Nationale Archeologiedagen

Als onderdeel van de Nationale Archeologiedagen organiseert het Centrum voor Archeologie een workshop voor kinderen. Normaal gesproken kan je archeologische vondsten alleen bewonderen achter glas in een vitrine. Op deze dag krijg je de kans om voorwerpen in handen te krijgen en samen met de stadsarcheologen te onderzoeken wat de opgegraven voorwerpen ons vertellen over het leven in de Middeleeuwen. Duur van de workshop: ca 50 minuten. Er is een workshop om 13 uur en een om 14 uur. Het aantal beschikbare plaatsen is beperkt en vooraf aanmelden is verplicht via archeologie@amersfoort.nl. De workshop is gericht op kinderen uit de groepen 6 tot en met 8. Bij te weinig aanmeldingen gaat deze activiteit niet door. En dan nog het leukste van alles.... De workshop is helemaal gratis! Voor meer informatie - ook over alle andere activiteiten - zie www.archeologiedagen.nl