Struinen door de duinen op zondag 16 juni (nu in de ochtend)

De Soesterduinen zijn aangewezen tot Archeologisch Rijksmonument. Door het proces van verstuivingen verandert het landschap voortdurend. Archeologen van de regio Amersfoort en Soest zijn benieuwd of er door deze verstuivingen nieuwe vondsten en vindplaatsen bloot zijn komen te liggen en vragen aan het publiek om hulp.

Op zondag 16 juni ben je uitgenodigd om samen met de archeologen mee te speuren naar vooral voorwerpen uit de tijd van jagers en verzamelaars (circa 15.000 - 5.000 jaar geleden). Aan deelname zijn geen kosten verbonden, maar in verband met het beperkte aantal plaatsen is aanmelding wel noodzakelijk. Je aanmelding is pas definitief na onze bevestigingsmail.

Aanmelden kan via de website van Centrum voor Archeologie - Amersfoort

P.s. Dit event stond eerst in de middag gepland, maar is vanwege het EK-voetbal verzet naar de ochtend van 10:30 tot 13:30 uur.

Open middag: expo en spreekuur

1984-2024: 40 JAAR CENTRUM VOOR ARCHEOLOGIE

Onze expositieruimte

Wil je meer weten over ons werk en over wat we allemaal vinden? Of ben je nieuwsgierig naar Aagje en haar verhaal? Kom dan op een woensdag- of vrijdagmiddag langs bij het Centrum voor Archeologie aan de Westsingel 46. Van 14:00 - 16:30 uur. In onze expositieruimte kan je een deel van de archeologische vondsten bewonderen die we hebben opgegraven. Op een groot interactief scherm kan je de bewoningsgeschiedenis van onze stad en omgeving ontdekken. Woon je in Amersfoort? Dan hebben we misschien wel in jouw straat onderzoek gedaan. Kom ontdekken wat daar gevonden is. Je mag zo veel vragen stellen als je wilt; onze archeologen vertellen graag over hun werk.

Spreekuur

En wat ook leuk is: misschien heb je zelf wel vondsten gedaan en wil je deze aan de archeologen laten zien. Zij kunnen er vast veel meer over vertellen. De open middagen zijn dus ook een soort spreekuur. Dat doen we al bijna 40 jaar! En dat heeft al heel wat leuke ontdekkingen en verhalen opgeleverd. Wees gerust: je mag je vondst weer mee naar huis nemen. Soms worden de vondsten aan ons geschonken.

Op de foto's staan enkele van die vondsten: een mortierkogel uit 1300-1500 die later hergebruikt is als gewicht, een kopje van aardewerk uit 1870-1895 van Ceramique, een haardsteen uit 1500-1700, een Derby schoen uit 1875-1900 en een lakenloodje uit 1660 met het wapen van Amersfoort.

Verder lezen? Klik hier.

https://archeologischcentrum.nl/2023/01/08/zelf-aan-de-slag/

Tip: klik op de foto van het krantenartikel om het te lezen.

Kloten

1984-2024: 40 JAAR CENTRUM VOOR ARCHEOLOGIE

Archeoloog Itamar de Rooze staat met een paar puntige loden voorwerpen in zijn hand: “Als ik bij mijn schoonouders op het platteland in Twente ben zie ik ze soms buiten: mensen die een kleine bal door het weiland gooien, hier achteraan lopen, de bal oppakken en weer verder gooien. Rare jongens, die Twentenaren? Dit fenomeen blijkt een spel te zijn dat eeuwen geleden door heel Nederland gespeeld werd. Dit is Klootschieten (of Kloatscheet’n op z’n Twents).”

Maar wat hebben die puntige loden voorwerpen met klootschieten te maken? De kloot was in het begin meestal een mooie steen of een ijzeren bal. Ja, daar kon je lekker ver mee gooien, maar natuurlijk ook veel schade mee aanrichten. Daarom mocht er alleen nog maar met houten kloten gespeeld worden. Om ze toch zwaarder te maken werden de houten ballen ingeboord en verzwaard met lood. In de bodem vergaat het hout vaak, waardoor van de kloot alleen de loden kernen overblijven.

Verder lezen? Download het artikel van Timo d’Hollosy in het boek ‘Een maand op zicht’: https://archeologischcentrum.nl/portfolio/kloten/

Het is vakantie - wij zijn open

Wil je meer weten over ons werk, ben je nieuwsgierig naar het verhaal van Aagje of wil je zien wat we allemaal vinden? 

Iedere woensdagmiddag en vrijdagmiddag is onze expositieruimte en het restauratieatelier geopend voor publiek, ook tijdens de vakantie. Loop gerust naar binnen. 

Je bent van harte welkom van 14:00 tot 16:30 uur op de Westsingel 46 in Amersfoort en er zijn geen kosten aan verbonden. Lees hier verder

Vondst van de maand mei: Paardenbel

Terug naar 1984

Het CAR bestaat 40 jaar. Een jaar lang gaan we terug naar de eerste opgraving, 1984 in de Breestraat. Elke maand zetten we één van de vondsten van toen in de spotlights. Dit keer is het een belletje.

Het belletje

Het belletje is gemaakt van een koperlegering (vermoedelijk messing) en bestaat uit een gesloten holle bol met een diameter van ongeveer 3 cm. Aan de bovenzijde is een staafje met een oogje gemonteerd. De bol heeft in het midden een verdikking. Aan de onderzijde zijn twee smalle spleetjes aangebracht en in de bol bevinden in de bovenste helft 2, en in de onderste helft 4 ronde gaten. In de bol zit een (vermoedelijk metalen) kogeltje dat het bel-effect teweeg brengt.

Functie

Het valt niet mee om met zekerheid de functie van belletjes te bepalen. Kleinere belletjes kunnen gebruikt zijn als kleding accessoire (met name in de Late Middeleeuwen), als onderdeel van een rinkelbel (een soort rammelaar), of als belletjes voor dieren, zoals honden of getrainde roofvogels. De wat grotere exemplaren zoals de onze, zijn vermoedelijk gebruikt als onderdeel van paardentuig. met name bij paarden die karren of rijtuigen voort trokken. De belletjes hadden namelijk een signaalfunctie; weggebruikers werden er door de bellen op geattendeerd dat er een voertuig aankwam en konden ruimte maken om te laten passeren.

Belletjes van dit type komen voor vanaf de 15^de eeuw tot in de 20^ste eeuw. Dit exemplaar dateert op basis van de uiterlijke kenmerken uit de periode 1700-1900.

Meer lezen over onze vondsten? Klik hier.

Nationale Archeologiedagen

De Archeologiedagen zijn drie dagen in het jaar waarop een groot publiek kennis kan maken met alle aspecten die de Nederlandse archeologie zo leuk maken. Uiteraard doet het Archeologisch Centrum hieraan mee.

VRIJDAG 14 JUNI

Avond van de Amersfoortse Archeologie

Op vrijdag 14 juni vindt in de Observant de Avond van de Amersfoortse Archeologie plaats. Je kunt rekenen op een avond vol korte en boeiende lezingen door de Amersfoortse stadsarcheologen en een leuke archeologie-quiz.

Het programma start exact om 20:00 uur (inloop vanaf 19:30 uur) en zal omstreeks 22.30 uur zijn afgelopen. 

Geen kosten, wel aanmelden
Er zijn aan deze mooie avond geen kosten verbonden. In verband met een beperkt aantal plaatsen is het wel van belang dat je tijdig kaarten reserveert want: vol is vol. Kaarten reserveer je door onderstaande link:

Aanmelden via email

LET OP!
Uw inschrijving is definitief als u een bevestigingsmail van ons hebt ontvangen.

Lees hier meer

Opgraving Loes van Overeemlaan 8: WO II

1984-2024: 40 JAAR CENTRUM VOOR ARCHEOLOGIE

In de periode tussen de sloop van het oude dierenpension en de bouw van het nieuwe dierenbeschermingscentrum aan de Loes van Overeemlaan hebben wij een opgraving gedaan. Daarbij werden ook sporen gevonden uit de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de oorlog hoorde het terrein namelijk bij Kamp Amersfoort. Hier lagen de resten van een fundering van een loods die hier vanaf 1943 tot begin jaren vijftig gestaan heeft. De loods werd gebruikt als garage voor de wagens van de SS.

Vlakbij de loods vonden we een grote afvalkuil. De kuil was gevuld met afgedankt militair materiaal, zoals veldflessen, een patroonhouder en een granaathuls. Het is echter niet alleen Duits materiaal, maar ook van de Britten en Canadezen. Waarschijnlijk is de kuil na de oorlog gebruikt om militair afval te storten. Maar in ieder wel geval voor 1952, want toen werd het dierenpension gebouwd. 

    

In de afvalkuil is ook een carbidlamp gevonden. Carbidlampen werden vooral in de periode 1900-1950 gebruikt. En dan vooral op fietsen, koetsen en auto's. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er vaak geen gas of stroom. De mensen gebruikte toen ook binnen carbidlampen om nog een beetje licht te hebben.

Verder lezen? Download dan 'Amersfoort Onder Ons 38' het rapport van de opgraving:https://drive.google.com/file/d/0BxnlWWSkzL1edndQWUcxSEVyMGc/view?usp=sharing&resourcekey=0-lxdHXcnKNXfcxZUfyBn2Iw

RESTEN VAN TABAKSPLANTAGES IN BODEM ROND AMERSFOORT

Op vrijdag 19 april presenteerde één van onze stadsarcheologen (Timo d’Hollosy) tijdens de BNA-dagen in Delft - een congres voor Belgische en Nederlandse bouwhistorici én archeologen - de resultaten van ruim 20 jaar onderzoek naar de archeologische resten van tabaksplantages in de bodem rond Amersfoort. Voor veel gasten een eyeopener dat er zoveel, zo lang en zo grootschalig tabak is geteeld in deze omgeving en wat daar allemaal nog van in de bodem is achtergebleven. 

Nieuwsgierig geworden? Neem ook eens een kijkje op onze website.

De Appelmarkt

1984-2024: 40 JAAR CENTRUM VOOR ARCHEOLOGIE

In de binnenstad zijn op meerdere plekken de archeologische onderzoeken van de afgelopen veertig jaar zichtbaar gemaakt. Een mooi voorbeeld is de Appelmarkt. et Het Bij onze opgraving is een lange bakstenen muur gevonden, met daaronder een beschoeiing van houten palen en planken. Aan de noordoostzijde van het plein lag tot rond 1400 water. De muur was een kade waaraan schepen gemakkelijk hun lading konden laden en lossen. De haven van het Havik liep dus door tot op de Appelmarkt!

Rond 1400 is er op en rond de Appelmarkt veel veranderd. Het water is gedempt en op de plaats van de kademuur is een muur gebouwd. Het gebied achter de muur was onderdeel van de 'immuniteit' van het Kapittel van Sint Joris. Een immuniteit is een van de stad dat onder kerkelijk gezag stond.

Bij de nieuwe inrichting van de Appelmarkt is de kademuur zichtbaar gemaakt en is er een monument gebouwd. In het monument zijn replica's van een bierpul, een wijnbeker en een lanspunt te zien. Het is leuk om te bedenken dat de bierpul en de wijnbeker die wij hebben opgegraven in de omliggende herbergen werden gebruikt.

Nieuwsgierig? Doe dan de 'archeologische wandeling'. Meer informatie vind je hier:

https://archeologischcentrum.nl/2023/01/04/wandelen-door-de-binnenstad/

Een klotsend kruikje

1984-2024: 40 JAAR CENTRUM VOOR ARCHEOLOGIE

Tijdens een van de opgravingen rondom Amicitia in 1999 kwam er een steengoed kruikje tevoorschijn. Op het eerste gezicht niet zo’n bijzondere vondst: scherven van dit soort kruikjes graven we wel vaker op. Dit kruikje was echter puntgaaf. En niet alleen puntgaaf, maar ook nog eens met de kurk er nog op, verzegeld en al. En… het klotste. Het kruikje was dus gevuld! Het was voor het eerst dat er in Amersfoort zo’n vondst werd gedaan.

Je fantasie gaat direct met je op de loop, want wat zat erin? En, zou de inhoud te bepalen zijn zonder het kruikje open te hoeven maken? Gelukkig waren er genoeg aanwijzingen op de kruik zelf. Op het tinnen zegel en de kruik zelf waren stempels aangebracht. Zo kon de herkomst achterhaald worden en daarmee ook de inhoud.

En wat blijkt? Het gaat hier om een beroemde en geneeskrachtige drank uit vroeger tijden: mineraalwater uit de beroemde Apollinarisbron in Ahrweiler in Duitsland!

Verder lezen? Download het artikel van Timo d’Hollosy in het boek ‘Een maand op zicht’. https://drive.google.com/file/d/1ZQXnf-CWwr-Hr7N9pEbOJFAFZ1W_9Utp/view?usp=sharing