woensdag 25 september 2013

Kijkers bij de Schans

Onze archeologen die sinds maandag een opgraving hebben bij de schans - zie bericht van gisteren - hebben veel kijkerspubliek.....

dinsdag 24 september 2013

Archeologen op de Schans

Amersfoort heeft in het verleden een belangrijke rol gespeeld in de verdediging van (Midden) Nederland. Ten noorden en (zuid)oosten van de stad loopt namelijk de Grebbelinie, een 18de eeuwse verdedigingslinie tussen Rhenen en Spakenburg. De linie moest Nederland (toen nog de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden) beschermen tegen de inval van vijanden. Bekende zichtbare overblijfselen van de Grebbelinie zijn de liniedijk en de overblijfselen van forten en schansen. De Grebbelinie was een zeer ingenieus verdedigingswerk, dat ook zwaar leunde op een goede waterhuishouding. Via allerlei sluizen en kanaaltjes, kon het land ten oosten en noorden van de liniedijk onder water gezet worden, om zo de vijand te vertragen. Deze inundatie heeft ook zijn sporen achter gelaten. Archeologen van het CAR voeren op dit moment een klein onderzoek uit ter hoogte van de Schans, vlakbij het nieuwe ziekenhuis aan de Maanweg. Hier worden de komende jaren de bestaande dijken van de Eem verbeterd. Hiervoor dienen enkele nieuwe sloten gegraven te worden. De archeologen stuiten op diverse sporen die te maken lijken te hebben met de oude waterhuishouding van de Grebbelinie. Op de foto’s zijn sporen van houten oeverbeschoeiing van een sloot te zien. De archeologen moeten snel werken, want de al lang geleden dichtgegooide sloten, zijn onder de grond nog steeds watervoerend. Natte voeten gegarandeerd dus!!

donderdag 19 september 2013

Archeologen van het Car op bodemcursus

Vaak wordt gedacht dat archeologen alleen geïnteresseerd zijn in vondsten, maar niets in minder waar. We proberen een reconstructie te maken van hoe de mensen in een bepaalde periode op een specifieke locatie leefden. Vondsten spelen hier natuurlijk een grote rol bij, maar minstens zo belangrijk is om het landschap waarin men leefde te begrijpen en reconstrueren. In het voorjaar van 2012 hebben diverse archeologen van het CAR een bodemcursus gedaan, waarbij hen alles geleerd werd over de vorming van het landschap in Midden-Nederland. Afgelopen week hebben zij tijdens een vervolgcursus door twee geologen specifiek naar de bodem in de regio Amersfoort gekeken. Amersfoort ligt namelijk in een regio die gekenmerkt wordt door verschillende bodems. In het noorden, rond Spakenburg en Bunschoten, bevinden zich natte veen- en kleigronden. Amersfoort zelf ligt op de overgang van deze natte gronden naar de hoge en droge stuwwal (Utrechtse Heuvelrug), en – richting Leusden – naar de Gelderse Vallei, waar het landschap wordt gekenmerkt door beekjes en dekzandruggen. Al deze landschapstypen werden vroeger op een andere manier gebruikt door de mens. Of mensen ergens konden wonen, jagen of akkeren hing namelijk sterk af van het soort bodem die er op dat moment aanwezig was. Tijdens de cursus werden grondboringen gedaan en werd gekeken of te herleiden is of een bodem geschikt was voor bewoning in bijvoorbeeld de Prehistorie of de Middeleeuwen. De combinatie van geologische en archeologische kennis zorgde voor leuke discussies, en vooral tot een mooie reconstructie van hoe het landschap hier gevormd is en er door de vele eeuwen heen heeft uitgezien.


maandag 16 september 2013

Open Monumentendag

Zaterdag 14 september was het weer zover; monumenten waren weer open gesteld voor publiek. Zo ook het pand van de archeologen aan de Langegracht. Voor het thema: Macht en Pracht waren mooie stukken te zien in de vitrinekast. Zo ook de steengoed kan van het het geslacht Caldenborg - zie de Kroniek september 2013, waarin één van onze vrijwilligers een artikel heeft geschreven over het voorname geslacht Van Caldenborg - met daarop een afbeelding van het familiewapen. Veel geinteresseerde bezoekers hebben we mogen ontvangen en vele vragen hebben we beantwoord over archeologie in het algemeen.


vrijdag 13 september 2013

Historisch cafe



Gistermiddag was er weer een historisch café en deze keer was het onze beurt om een praatje te verzorgen. Eén van onze projectarcheologen vertelde over de opgraving van het knuppelpad in de Langestraat. Deze middeleeuwse weg - opgebouwd uit houten stammetjes - is bij diverse opgravingen op locaties waar nu de ondergrondse afvalcontainers staan, waargenomen. De zaal was erg geinteresseerd en onze archeoloog kreeg positieve reacties na zijn verhaal. Na zijn verhaal was het tijd het glas te heffen.

donderdag 12 september 2013

Archeologie 'zwaar werk'

Gisterochtend hebben de veldwerkers een training 'omgaan met fysieke belasting' gehad. Hoe til je zonder door je rug te gaan? Hoe kun je het beste scheppen? Wanneer moet je van houding wisselen? Praktische oefeningen waren onderdeel van deze trainingsochtend, zoals op de foto te zien is.

dinsdag 10 september 2013

Open Monumentendag 2013

Het Thema van Open Monumentedag is: Macht en Pracht. In Nederland blijkt, in tegenstelling tot andere Europese landen, de meeste pracht niet door een vorstenhuis of door de kerk te zijn voorgebracht maar door de burgerij. Fraaie gebouwen in Nederland zijn de stadspaleizen, grachtenpanden en buitenplaatsen van rijke burgers. In Amersfoort hebben wij 'iets'van deze pracht, ooit toebehoord aan trotse eigenaren van imposante huizen, bij opgravingen teruggevonden. Beerputten van welgestelde burgers (o.a. op de Hof) brachten een opmerkelijke inhoud van veel luxueus 16e - en 17e eeuws glas en een zeldzaam majolica drinkschaaltje aan het licht. Twee andere niet veel voorkomende vondsten zijn een zoutvaatje uit de 16e -en één uit de 17e eeuw. Alleen de rijken hadden zo'n speciaal voorwerp om zout mee te serveren op tafel staan.
Op Open Monumentendag 2013 zal onze Scheplog-vitrine geheel in het teken staan van het thema: Macht & Pracht.




vrijdag 6 september 2013

Koelte

Het is deze dagen drukkend warm, maar een deel van de medewerkers zoekt de koelte op in ons depot. In deze kelder, waar al onze vondsten staan opgeslagen gaan we binnenkort wat aanpassingen aanbrengen zodat het depot weer jaren vooruit kan. Dit vereist wat schuifwerk met kasten en dozen, een bezigheid die je normaal gesproken niet in deze hitte zou doen, maar het is in de kelder heerlijk koel.

donderdag 5 september 2013

Van Verlengde Maanweg naar Groene Zoom

In december 2011 heeft het CAR een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd ter hoogte van het nieuwe tracé van de Verlengde Maanweg in Leusden zuid. Het onderzoeksgebied lag aan weerszijden van de Heiligenbergerbeek, tussen de Arnhemseweg en de Maanweg. Tijdens het onderzoek zijn enkele archeologische sporen aangetroffen, maar helaas geen bewoningsresten. Wel is goed zichtbaar geworden hoe de Heiligenbergerbeek vroeger stroomde; namelijk met veel meer meanders (bochten) dan tot voor kort het geval was. De afgelopen halve eeuw is de beek namelijk ‘recht getrokken’. Om de beek weer in oude glorie te herstellen, om zo meer water aan te kunnen en om meer ruimte voor flora en fauna te creëren, heeft de beek voorafgaand aan de aanleg van de nieuwe weg opnieuw een meander gekregen op deze plek. Wij nu over de nieuwe weg rijdt, krijgt een goed beeld van hoe het beeklandschap er vroeger heeft uitgezien. De weg heeft de toepasselijke naam Groene Zoom gekregen. Gisteren - woensdag 4 september - was de officiële opening van de nieuwe weg. Er waren enkele activiteiten voor de kinderen uit de buurt en er waren informatiestands van de organisaties die hebben meegewerkt in het ontwikkelingsproces van de weg. Het CAR was uitgenodigd om een kraampje in te richten en het toegestroomde publiek uitleg te geven over de archeologische vondsten die hier en in de omgeving zijn gedaan. Onze archeologen hebben twee uur lang bijna onafgebroken vragen beantwoord, van jong en oud! Een drukke, leuke en zonnige middag!

maandag 2 september 2013

Overleg

Vanochtend was het weer tijd voor het maandelijks overleg met alle medewerkers. Na afloop hield één van onze projectarcheologen een presentatie over de opgraving bij de Utrechtsestraat die we vorig jaar uitgevoerd hebben. Met behulp van 3D-schetsjes kregen we een goede indruk van de bewoningsgeschiedenis van het terrein.


Na afloop van de presentatie ontstond een levendige discussie over de interpretatie van de sporen en vondsten. Omdat de uitwerking nog in volle gang is was dit zeer waardevol. Zo is er nog een anatal sporen, waaronder een bakstenen bak onderin een kelder, waarvan nog niet duidelijk wat de functie was. De discussie leidde tot een aantal leuke gedachtes hierover. Nu is de projectarcheoloog weer aan zet; welk idee is het meest waarschijnlijk? We wachten af....