Opgraving De Hof
1984-2024: 40 JAAR CENTRUM VOOR ARCHEOLOGIE
Toen in 1991 De Hof nieuwe riolering en bestrating kreeg, was dat een unieke kans voor de stadsarcheologen om in het hart van de stad een opgraving te doen. Dit is een van onze grootste opgravingen en er valt daarom veel over te vertellen. We lichten er een bijzonder deel van deze opgraving uit.
Al rond 1250 is De Hof het centrale marktplein van Amersfoort. Om het plein beter geschikt te maken voor de markt en andere activiteiten wordt het terrein rond deze tijd met een dik pakket grond opgehoogd. Datzelfde gebeurt 100 jaar later nog een keer. Op De Hof wordt veel vee verhandeld. De ossen, koeien en andere dieren hebben water nodig als ze een hele dag op de markt staan. Bij de opgraving is aan de oostkant van De Hof een drenkplaats tevoorschijn gekomen: een vierkante 'vijver' waar het vee kon drinken. Aan drie zijden had de drenkplaats een muurtje. Aan de vierde kant was er geen muur en daar liepen de beesten via een helling naar het water toe. Rond 1375 raakt de drenkplaats buiten gebruik en wordt volgegooid met afval. Veel afval! Er is geen plek in Amersfoort waar we zoveel voorwerpen hebben opgegraven als in deze drenkplaats. Tientallen dobbelsteentjes, mondharpen, bierkannen en munten zijn in de modderige vulling van de drenkplaats gevonden. Maar hoe en waarom zijn zoveel spullen min of meer tegelijk weggegooid?
In het boek 'Nering en Vermaak', dat in 1994 verscheen over
de opgraving van de Hof, kan je lezen dat de archeologen dachten dat aan het
eind van een jaarmarkt al het afval in de drenkplaats is gegooid. Net als
tegenwoordig bij een festival was er waarschijnlijk veel afval. De kwaliteit
van de gevonden bierpullen is vaak niet zo groot. Kochten bezoekers die naar de
jaarmarkt kwamen een goedkope bierpul die ze bij iedere kroeg lieten vullen? En
werd zo'n bierpul na de jaarmarkt weggegooid? Niemand die het zeker weet, maar
het zou best zo kunnen zijn. 
Tegenwoordig hebben wij nog een ander idee. 1375 was ook de tijd van de 'Moderne Devotie': een beweging binnen de katholieke kerk waarin een sober leven voorop stond. Een belangrijk persoon was Geert Grote, die ook in Amersfoort en omgeving predikte. Hij was tegen muziek, spel en drank. We kunnen ons voorstellen dat Geert Grote zijn toehoorders opriep alle 'foute' spullen in het water van de drenkplaats te gooien. Dit verklaart mogelijk waarom er zoveel gave dobbelstenen en mondharpjes zijn gevonden. Bier was dé drank van de Middeleeuwen. Het is dan ook niet vreemd dat we vaak bierpullen vinden. Wat bij de opgraving op De Hof zo bijzonder is, is dat hier op één plek meer dan 500 bierpullen gevonden zijn!
Verder lezen? Download dan de PDF van het boek Nering en Vermaak en het artikel in Jaarboek Flehite 2020.
https://drive.google.com/file/d/1u060iJbbCegA2JXioWqHRL7Mv8OmmHwT/view?usp=sharing
Je kunt ook een korte video over deze opgraving bekijken.
https://drive.google.com/file/d/1rs-3jAoFN85YNlSEh_4k2siVa3n_i-_7/view?usp=share_link
