Vondst van de Maand Maart: Ooievaarsbotten

In maart keren de ooievaars weer terug het land in. We hebben in onze archeologische collectie al jaren enkele middeleeuwse ooievaarsbotten uit het centrum van de stad. Stadsarcheoloog Sanne Beumer koos de botten uit als vondst van de maand Maart en onderzocht wat ze te betekenen hebben:  zijn de ooievaars verhandeld als voedsel voor rijke banketten, als ‘geluksbrenger’ of hebben we hier te maken met resten van zogenaamde stadsooievaars? Aan de hand van de ooievaarsbotten kun je deze maand meer leren over de betekenis en de status van ooievaars in de middeleeuwen.

Kom naar het Centrum voor Archeologie aan de Langegracht 11 en luister naar de verhalen van de archeologen over deze leuke vondst en nog veel meer. Het Centrum is elke woensdagmiddag van 14.00 – 16.30 uur geopend. Langegracht 11 - Gratis toegang

Snuffelstage

Vandaag hebben we twee scholieres op bezoek die een middagje komen snuffelen aan het vak van de archeoloog. Vanuit school doen ze een snuffelstage om te ontdekken wat een archeoloog zoal doet. Uiteraard hebben we ze meteen aan het werk gezet; de vondsten van ons onderzoek bij de Keerkring moesten nog gewassen worden, dus dat is een mooie klus. Met leuke ontdekkingen tot gevolg: onder andere de resten van een leren schoen!

Leesvoer

Behoefte aan leesvoer tijdens deze stormachtige dagen? De opgravingsrapporten van de Amersfoortse stadsarcheologen zijn vanaf nu gratis verkijgbaar tijdens de open woensdagmiddagen. Dus kom vanmiddag langs en sla uw slag. Vanaf 14 uur staat de deur weer open. Dus grijp uw kans en kom een rapport halen over het spectaculaire onderzoek op de Appelmarkt, de skeletten voor de ingang van het Gemeentehuis of het Middeleeuwse kasteel bij Stoutenburg. Of over een van de vele andere locaties waar de stadsarcheologen ontdekkingen hebben gedaan.

Droge voeten (maar niet heus)

Enkele weken geleden waren we al actief op een groot terrein bij de Keerkring. Vanwege het grondwater konden we toen niet overal goed graven. Inmiddels is er vanwege de aanleg van riolering bronbemaling geplaatst en kunnen we met droge voeten verder...alhoewel; met dit weer wordt toch nog alles nat. Hoe dan ook; het opgravingsvlak is nu droog genoeg om goed te kunnen opgraven. Een rij paalsporen roept vragen op; waarom stonden hier ooit houten palen? En gaan we de weg vinden die op oude kaarten staat afgebeeld? We hopen de antwoorden op deze vragen te achterhalen. De bouwvakkers die elders op het terrein al begonnen zijn met de nieuwbouw kwamen ook een kijkje nemen en meedenken over wat we aan het vinden zijn. En dat zien we graag; niets is zo leuk als filosoferen over vlekken in de grond!

In de schoolbanken...

Twee archeologen van het CAR zijn deze week op cursus  geweest; tips & tricks over het lesgeven aan kinderen. Al jaren lang verzorgt het CAR gastlessen op scholen in Amersfoort en omgeving. Inmiddels zijn er twee lessen die aangeboden worden; 1 over de prehistorie (jagers en boeren) en 1 over de Middeleeuwen (de tijd van monniken en ridders). De kinderen krijgen de unieke kans om vragen te stellen aan echte archeologen, en om - nog veel spanneder - echte archeologische vondsten vast te pakken en van dichtbij te bekijken. Hoewel de lessen met veel enthousiasme beoordeeld worden kan het nooit kwaad om de vaardigheden van de archeologie-juf en meester wat te verbeteren. In de cursus werd veel aandacht besteed aan hoe de groepsdynamiek in een schoolklas werkt en hoe je daarmee om kan gaan. Erg leerzaam. We kunnen niet wachten tot we dit kunnen toepassen. Interesse in een archeoloog in de klas? Mail naar archeologie@amersfoort.nl

De Monbazillac in VOC-fles is weer te koop bij het Centrum voor Archeologie!

 Het afgelopen half jaar was de verkoop bij het Centrum voor Archeologie, Langegracht 11, een succes. De Stichting Archeologie Amersfoort verkoopt deze exacte replica van een fles, zoals die ook in Amersfoort is gevonden. Dat ook de inhoud zeer de moeite waard is, blijkt uit de juichende kritiek van Hubrecht Duijker, hieronder.

 

Er is weer nieuwe aanvoer: te koop voor €25,- op Langegracht 11, Amersfoort

Wat je van deze wijn zeker niet weggooit, is de verpakking. Men bottelde ‘m namelijk op een replica uit de 18^e eeuw, een fles waarvoor er een model stond uit het wrak van De Amsterdam (afbeelding uit het leuke historische stripverhaal ‘Suske en Wiske op de Reede van Texel’). De Amsterdam was een VOC schip dat in het voorjaar van 1749 verging voor de kust van Engeland. Omdat het in een zandbank terecht kwam, bleven zowel het zeilschip als zijn lading, waaronder zestien flessen wijn, grotendeels intact. Onderzoek, door o.m. TNO in Delft leerde dat de flessen gevuld waren met Monbazillac uit 1747. Met diezelfde zoete witte wijn werd ook de kopiefles gevuld. Deze VOC wijn is er een van 2005, gemaakt door Dominique Vidal van Château Fonmourgues. Het groenzweem in zijn blank gouden kleur geeft al aan dat deze Monbazillac nog volstrekt vitaal is. Ook zijn kwaliteit is volstrekt goed: delicieus pourriture noble aroma, zuidvruchten, likje honing, discreet kruidje, zeer zuiver en meer elegantie dan een Sauternes. Meer info komt op www.vocwijn.nl en kan worden opgevraagd bij importeur Fleur Deuss, op www.passievoorproeven.nl.

Bron: Hubrecht Duijker: Nieuwsbrief augustus 2016. https://hubrechtduijker.com/actueel-maandmagazine/

 

 

27ste editie van de Steentijddag

Afgelopen zaterdag vond de 27ste editie van de Steentijddag plaats in Leiden. Een dag die in het teken stond van vondsten uit de langste periode van onze geschiedenis: de Steentijd. In acht lezingen kwamen verscheidene recente opgravingen (o.a. in Kampen, Tiel en Deventer) aan bod, waar archeologen resten uit deze periode hebben aangetroffen. Daarnaast was ook ruimte voor vondsten van amateurarcheologen. Mensen die in hun vrije tijd op het strand of op akkers zoeken naar vuursteen vondsten. En dat daar af en toe mooie exemplaren tussen zitten blijkt wel. De plaatjes van vuursteen vuistbijlen en pijlpunten werden door (een groot gedeelte van) de zaal met veel OOH en AAH ontvangen.

En wat blijkt? Tijdens een opgraving in Kampen is afgelopen jaar een zelfde soort bijzonder type vuursteen pijlpunt gevonden als op de opgraving in Soest (Staringlaan, 2015). Waar dergelijke maretakspitsen (zie foto) meestal maar 1 of 2 keer gevonden worden op een Midden Steentijd opgraving, werden ze in Soest en Kampen in veelvoud gevonden.

Hopelijk kunnen we tijdens de uitwerking van de onderzoeksresultaten aantonen dat we hier met dezelfde groep jager-verzamelaars te maken hadden. Als dat blijkt, dan wordt dat de klapper van de 28ste Steentijddag!

Proefsleuven (of proefsloten?)

De afgelopen dagen zijn onze veldarcheologen druk geweest met een proefsleuvenonderzoek bij de Keerkring. De natte omstandigheden (zie ook het berichtje eerder in deze week) maakten het werk niet altijd makkelijk.

Waren ze nou proefsleuven of proefsloten aan het graven? Hoe dan ook, de gegevens die we in het veld verzameld hebben gaan we nu nader analyseren. Eerste stap is het wassen van de vondsten; onze stagiair is hier nu druk mee bezig.

Vondst van de maand februari - Zijden slaapmuts

De vondst van de maand februari is een zijden slaapmuts. Kledingstukken blijven in de bodem meestal niet goed bewaard. Deze muts is daarom een bijzondere vondst; als je hem ziet zou je niet zeggen dat hij al ruim 400 jaar oud is. Het is een slaapmuts, gevonden in een afvalkuil bij een opgraving in 1984 in de Breestraat.


Slaapmutsen waren tot de vorige eeuw een gebruikelijk kledingstuk in Noord West Europa. Als je bedenkt dat de meeste huizen ’s nachts onverwarmd waren (en vaak ook nog eens tochtig) was een slaapmuts geen overbodige luxe om het hoofd ‘s nachts warm te houden.


Meer te weten komen over deze bijzondere vondst en over slaapgewoontes in vroeger tijden? Kom dan een kijkje nemen. Het Centrum vooor Archeologie is ieder woensdagmiddag open voor publiek, tussen 14 en 16:30 uur.